• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 819 - Yürürlükteki kanunun 744 üncü maddesini karşılamaktadır.

    Maddenin ‘İstihlak suretiyle vukubulan veya kıymetleri takdir edilen şeyler’ şeklindeki kenar başlığı, ‘Tüketilebilen ve değeri biçilen şeyler’ olarak değiş-tirilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur. Ancak, burada geri vermenin aynen müm-kün olmaması karşısında, ‘değer ödemekle yükümlü olunacağı’ şeklinde ifadeye yer verilmiştir; bu ifade, kaynak Kanunun metnine de uygun düşmektedir. Mad-dede geçen intifaın başladığı gündeki kıymet ‘ölçütü’, ‘geri verme sırasında bu şeylerin o günkü değeri’ şeklinde değiştirilmiştir. Bu suretle değerlerde meydana gelecek değişmelerin malikin aleyhine sonuç doğurması önlenmektedir.”



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 737 - Madde, yürürlükteki kanunun 744. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Ancak, yürürlükteki metindeki “intifa hakkı sahibi bu tür şeyleri kıymetleri ile borçlu olur” tarzındaki ibare, kaynak İsviçre Medenî Kanu-nunun 772.maddesinin Almanca metnine uygun olarak, “taz-minle yükümlü olur” biçiminde değiştirilmiştir. Gerçekten intifa hakkında, hakka konu şeyin esas itibariyle sürenin sonunda geri verilmesi gerektiği, bu sebeple intifa hakkı sahibinin “geri verme borcu” altında bulunduğu; ancak bu borcu yerine getirmediği takdirde tazminle yükümlü kılınacağı; tüketilen şeylerde ise geri vermenin mümkün olamayacağı gözönüne alınarak değişiklik yapılmıştır.’:

    “2. Tüketilebilen ve değeri biçilen şeyler

    Madde 737 - Tüketilebilen şeylerin mülkiyeti, aksi kararlaştırılmadıkça, intifa hakkı sahibine geçer ve intifa hakkı sahibi bu şeylerin intifaın başladığı tarihteki değerini iade zama-nında tazmin etmekle yükümlü olur.

    İntifa hakkı sahibi, değeri biçilerek kendisine teslim olunan diğer taşınırlarda, aksi kararlaştırılmadıkça, dilediği gibi tasarrufta bulunabilir; ancak bu yetkisini kullandığı takdirde bu şeylerin biçilen değerlerini iade zamanında tazminle yüküm-lü olur.

    Tazminat borcu, tarım işletmesi, gereçleri, hayvan sürü-leri, ticarî mallar veya benzeri şeylerde aynı cins ve nitelikte eşya verilmesiyle de yerine getirilebilir."


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bu maddedeki (istimali istihlâk sure-tiyle vuku bulan şeyler) kelimeleri yerine, yukarıda 724 üncü maddenin gerekçesinde gösterilen sebeplerle (tüketim eşyası) terimi kullanılmış, öteki terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği yoktur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

    “2. Tüketim eşyasında ve değer biçilen şeylerde

    Madde 744 - Taraflar başka türlü kararlaştırmış olma-dıkça, yararlanılan tüketim eşyasının mülkiyeti yararlanımcıya geçer ve yararlanımcı yararlanımın başlangıcındaki değerlerini malike borçlanır.

    Başka türlü kararlaştırılmadıkça, yararlanımcı, değer biçilerek kendisine teslim olunan öteki taşınırlarda dilediği gibi tasarruf hakkına sahip olur ve bu hakkını kullanınca onların değerini borçlanır.

    Tarım gereçleri, hayvan sürüleri, ticaret malları ve ben-zeri şeylerde bu borç,aynî cins ve nitelikte eşya verilerek ödenebi-lir.”