«Madde 701 - Yürürlükteki kanunun 629 uncu maddesini karşılamaktadır.

Madde İsviçre Medenî Kanununun 652 nci maddesine uygun olarak iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir.

Yürürlükteki metnin ‘İştirak hâlinde mülkiyet’ şeklindeki konu başlığı ‘Elbirliği mülkiyeti’, ‘Sebepleri’ şeklindeki kenar başlığı da ‘Kaynakları ve niteliği’ olarak değiştirilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.»

‘Madde 624 - Madde, yürürlükteki Kanunun 629. maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki maddenin kenar başlı-ğında yer alan «İştirak hâlinde mülkiyet» deyimi yerine tasa-rıda, müesseseyi daha iyi ifade eden ve doktrin ve uygulamada da tercih edilen «Elbirliği mülkiyeti» deyimi konulmuştur. Bu deyim, Almanca «Gesamteigentum» sözünün tam karşılığıdır. Ayrıca maddenin altbaşlığı da madde metni ile uyumlu hâle getirilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.

Madde, kaynak İsviçre Medenî Kanununun 652. madde-sine uygun olarak iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:

«II. Elbirliği mülkiyeti

1. Kaynakları ve niteliği

Madde 624 - Kanun veya kanunun öngördüğü sözleşmeler uyarınca aralarında kurulan ortaklık dolayısıyle mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir.

Elbirliği mülkiyetinde ortakların mülkiyet payları belirlenmiş olmayıp herbirinin hakkı ortaklığa giren malların tü-müne yaygındır.»

‘1) Terim ve ifade: Yukarıda 623 üncü maddenin gerekçe-sinde açıklanan nedenlerle, yürürlükteki metinde bulunan (iştirak halinde mülkiyet) terimi yerine, tasarıda (ortak mülkiyet) denilmiştir. Çünkü buradaki mülkiyet daha önce bir kanun veya sözleşme gereğince mevcut olan bir ortaklıktan doğmakta ve tamamen ortak bir nitelik taşımaktadır; yani bu paylarda, paylı mülkiyette olduğu gibi bir bağımsızlık olmadığından, ortak mül-kiyette ortaklardan herbiri kendi itibari payı üzerinde müstakil olarak tasarrufta bulunamaz. Bu nedenle burada «ortak mülkiyet» terimi uygun görülmüştür. Bundan başka (iştirak halinde malikler) yerine (ortaklar) veya (ortak malikler) terimi kullanılmıştır.

2) Biçim değişikliği: Yapılan bir değişiklik de maddenin ikinci kenar başlığındaki (sebepleri) kelimesi yerine (nedenleri ve niteliği) kelimelerinin konulması şeklinde olmuştur. Bu, bir kural değişikliği olmayıp, doğrudan doğruya bir biçim değişikliğidir; çünkü bu kenar başlıkla maddenin kapsamı tam olarak belirtilmek istenmiştir. Bu maddede ortak mülkiyetin yalnız (nedenleri) değil, (niteliği) de düzenlenmiş bulunmaktadır.

Yapılan bir biçim değişikliği de maddenin iki fıkra olarak tedvin edilmesinde görülür. Ortak mülkiyette maliklerden herhangi birinin hakkı yukarda belirtildiği gibi müstakil bir pay olmayıp, ortak mülkiyet konusu olan malın tümüne yaygın olduğundan ve esasen ortak mülkiyetin belirtici niteliği de bura-da toplandığından, bu noktanın daha açık olarak ikinci fıkrada tedvin edilmesini Medenî Kanun Komisyonu daha uygun bul-muştur.

3) Hüküm değişikliği: Ortak mülkiyet kurumu eski huku-kumuzda ve eski uygulamada bulunmayıp Türk özel hukuku alanına Medenî Kanunla girmiş bulunduğundan, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten bu yana bu müessesenin lehinde ve aleyhinde bir çok düşünce ileri sürülmüş, bilimsel tartışmalar yapılmış ve hatta ortak mülkiyet kavramının Türk sosyal bün-yesine ve geleneklerine uymadığı gerekçesiyle (ortak mülkiyet)in Medenî Kanun’dan tamamen çıkarılması bile istenmiştir. Medenî Kanun Komisyonu bütün bu noktaları gözden geçirdikten sonra dahi (ortak mülkiyet) müessesesinin Medenî Kanundaki bir çok öteki kavramlara dayanak olduğunu ve mülkiyetin düzenlenmesinde yararlı bulunduğunu düşünerek bunun Me-denî Kanunda alıkonulması sonucuna varmıştır. Bununla birlikte uygulamada en çok şikâyet ve güçlük doğuran noktaların, yukarıda (miras ortaklığı) (M.K. mad. 581) hakkında konulmuş olan kurallarla gidermek imkânı sağlanmıştır.

Bugün yürürlükte bulunan metinde ortak mülkiyetin ta- rifi daha kısa olarak, açık olmayan bir ifade ile yapılmıştır. Ön- tasarıda ise, bu tür mülkiyetin belirtici niteliklerini daha iyi ifade etmek için metin açıklanmış, bu amaçla tasarıya (ortaklık durumunda bulunan kimseler) ibaresinden sonra (bu ortaklık dolayısıyle hep birlikte malik iseler) ibaresi eklenmiştir. Çünkü birbiriyle ortak durumunda bulunan kimseler aralarında mev-cut bu ortaklıktan doğmayan bazı mülkiyet haklarına sahip olabilirler. Bunlar ortak mülkiyet kapsamına girmeyebilir. Halbuki bu maddedeki (ortak mülkiyet) den maksat, yasa veya sözleşme gereği olarak aralarında ortaklık bulunan kişilerin bu ortaklık dolayısiyle malik oldukları mal üzerindeki mülkiyet haklarını göstermektedir. Bu nedenle tam bir kural değişikliği niteliğinde olmamakla birlikte bu maddenin biçimi değiştirilmiş ve yukarda belirtildiği gibi, madde iki ayrı fıkra durumuna getirilmiştir.’:

«II. Ortak mülkiyet

1. Nedenleri ve niteliği

Madde 629 - Yasa veya sözleşme gereği olarak ortaklık durumunda bulunan kişiler bir mala bu ortaklık dolayısiyle hep birlikte malik iseler onların bu mülkiyeti, ortak mülkiyettir.

Ortaklardan herbirinin mülkiyet hakkı, ortak malda ba-ğımsız bir pay üzerinde olmayıp, o malın tümü üzerinde yaygındır.»