-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 988 - Yürürlükteki kanunun 901 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin konu başlığında yer alan ‘İstihkak davası’ deyimi mülkiyete dayanan istihkak davası ile karıştırılmaya elverişli bulunmaktadır. Bu nedenle öğretide bu davaya ‘menkul davası’ adı verilmiştir. Buna uygun olarak maddenin konu başlığında ‘taşınır davası’ ifadesine de yer verilmiştir.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 905 - Madde, yürürlükteki kanunun 901. madde-sini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddede başlıkta kullanılan “istihkak da-vası” deyimi mülkiyete dayanan istihkak davası ile karıştırılmaya müsait bulunmaktadır. Bu sebeple doktrinde bu davaya “menkul davası” adı verilmiştir. Tasarıda bu hususta “geri alma davası” deyiminin kullanılması uygun görülmüştür.
Diğer taraftan maddenin emin sıfatıyle zilyedten iktisabı düzenlediği gözönünde tutularak alt başlık bu hususu açıklayacak tarzda düzenlenmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.’:
“4. Tasarruf yetkisi ve geri alma davası
a. Emin sıfatiyle zilyedten iktisap bakımından
Madde 905 - Bir taşınırın emin sıfatiyle zilyedinden o şey üzerinde iyiniyetle mülkiyet veya sınırlı ayni hak iktisap eden kimsenin iktisabı, zilyedin bu tür tasarruflarda bulunma yetkisi olmasa bile korunur.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Maddenin kenar başlığındaki (istihkak davası) deyimi yerinde görülmeyerek (geri isteme davası) deyimi kullanılmıştır; zira istihkak davası, bir aynî hak davası olup, bu mülkiyette, bu hakka sahip olan kimsenin malını geri alabilmek, daha doğrusu mülkiyet hakkını yeniden ele geçirebilmek için açacağı dava biçiminde görülür. Oysa 901 nci maddede söz-konusu olan husus, elmenliğe dayanılarak birşeyin geri istenebilip istenemeyeceği konusudur; madde bu konunun, emanet eşyadaki çözüm tarzını vermektedir. Maddenin metninde ise (emin sıfatıyle) yerine (malikin rızasiyle) denilmiştir; zira (emin sıfatı ile) kelimeleri, adlî işlemlerde çoğu kez sözkonusu olan (yediemin) kavramını hatırlatmaktadır ki, burada böyle bir kavramın yeri yoktur. Bunda başka yine metinde (aynî herhangi bir hakkı) deyimi yerine de, daha doğru olarak, (sınırlı bir aynî hakkı) deyimi konulmuştur. Yukarıda (mülkiyetin gayri aynî haklar) bahsinin gerekçesinde (sınırlı aynî haklar) terimi üze-rinde açıklama yapıldığı için burada ayrıca durulmamıştı. Yalnız şu kadarını söylemek gerekir ki taşınır ve taşınmaz mülkiyet hakları (tam aynî haklar), bunların dışında kalan bütün aynî haklar ise (sınırlı aynî haklar) dandır. Bu nedenle yukarıda (mülkiyetin gayri aynî haklar) bahsinin başlığı da, Almanca aslında olduğu gibi (sınırlı aynî haklar) olarak değiştirilmiştir. Maddenin metnindeki öteki terimler yukarıdaki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiş ve açıklanmıştır.
2) Biçim değişikliği, yoktur.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
“4. Tasarruf yetkisi ve geri isteme davası
a) Emanet eşyada
Madde 901 - Bir taşınırda, malikin rızasiyle elmen bulunan kişiden o taşınırın mülkiyeti veya onun üzerinde sınırlı bir aynî hakkı iyiniyetle devralan kişinin bu edinimi devredenin bu tasarruflarda bulunma yetkisi olmasa bile, geçerli olur.”