«Madde 359 - Yürürlükteki Kanunun 283 ve 284 üncü maddelerini karşılamaktadır.

Madde, İsviçre Medenî Kanununun 323 üncü maddesinden esinlenen 1984 tarihli Öntasarının 274 üncü maddesinden alınmıştır. Maddede, küçüğün kazan-cının, yanlarında yaşadığı sürece ana babaya ait olduğuna ilişkin hükme yer verilmemiş, ancak ana baba ile birlikte yaşayan çocuğun kendi bakımı için uygun bir katkıda bulunması esası getirilmiştir.»

‘Madde 274 - Madde, yürürlükteki Kanunun 283 ve 284. maddelerini karşılamaktadır. Tasarıda, küçüğün kazancının ana babaya ait olduğuna ilişkin hükme yer verilmemiş, ancak ana baba ile birlikte yaşayan çocuğun kendi bakımı için uygun bir katkıda bulunması esası kabul edilmiştir.’:

«II. Meslek veya sanat için verilen mal ve kişisel kazanç

Madde 274 - Ana baba tarafından bir meslek ve sanat ile uğraşması için çocuğa kendi malından verilen kısmın veya kişisel kazancının yönetimi ve bunlardan yararlanma hakkı çocuğa aittir.

Çocuğun evde ana babasıyla birlikte yaşaması hâlinde, ana baba ondan kendisinin bakımı için uygun bir katkıda bulunmasını isteyebilirler.»

‘1) Terim ve ifade: Bu maddenin yürürlükteki metninin kenar başlığı (kazanç, idare ve istifade hakları) dır ki, bunlar kavramı asla ifade etmemektedir. Bu maddenin amacı, 282 nci maddede yararlanma dışında bırakılan mallara paralel olarak hem (yarlanma) hem (yönetme) dışında bırakılan çocuk mallarının belirtilmesidir. Başka bir deyimle 282 nci madde yalnız yarlanma dışındaki malları 283 üncü madde ise hem yararlanma hem yönetme dışında kalan malları düzenlemektedir. Bu sebeple kenar başlık yukarıda görüldüğü şekilde düzeltilmiştir. Ana - babanın yararlanma ve yönetme yetkileri dışında bırakılan mallardan birisinin, 283 üncü maddeye göre, çocuğun çalışmasiyle elde ettiği kazançlar ve ötekinin de 284 üncü maddeye göre çocuğa meslek sermayesi olarak verilen mallar olduğu böylece, kenar başlıklardan, açıkça anlaşılmış olacaktır.

Maddenin metnine gelince: bunda, küçüğün ana - ba-basıyla birlikte yaşaması durumu değil, onların yanında aile ekonomisi, aile birliği halinde yaşaması durumu kasdedilmektedir. Nitekim kanunun İsviçre aslında Almanca, Fransızca ve İtalyanca metinlerde bu nokta belirtilmişti. Bizim kanunumu-zun ikinci fıkrasında da (aile haricinde) deyimi kullanılmakla, birinci fıkradan maksadın (aile içinde yaşama) olduğu açıkça görülmektedir. Bu sebeple 283 üncü maddenin uygulanması için bir çocuğun ana - babasının bulunduğu evin bir odasında söz gelimi, akşamdan akşama yatmak üzere gelmesi yeterli olmayıp, onlarla birlikte yiyip içmesi masraflarının beraber görülmesi, hülâsa çocuğun aile birliği içinde yaşaması şarttır. Bu bakımdan maddenin aslında kural değişikliği yapılmamış olmakla beraber, bunun ifadesi, yukarıki anlamı verecek şekilde açıklanmış ve düzeltilmiştir. Öteki terimler diğer maddelere uydurulmuş ve ifade sadeleştirilmiştir.

2) Biçim değişikliği: Ayrı ayrı iki kuralı kapsayan bu madde müstakil iki fıkra haline konulmuştur; zaten İsviçre aslında da böyledir.

3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

«II. Yararlanma ve yönetme dışındaki mallar.

1. Çalışma kazancı.

Madde 283 - Çocuğun kendi çalışmasiyle elde ettiği ka-zanç, onun küçüklük durumu devam ettiği ve ana - babasıyla aile içinde yaşadığı sürece, ana ve babanın olur.

Ana - babasının izni ile aile dışında yaşamakta olan çocuk, onlara karşı olan ödevleri saklı kalmak şartıyla, kendi çalış-masından ede ettiği kazançta serbestçe tasarruf edebilir.»

‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uydurulmuş, ifade sadeleştirilmiş ve açıklanmıştır. Özellikle çocuğun kendi başına bir meslek veya sanatı ana ve babasından ayrı olarak icra etmesi durumu, Almanca aslına uygun olarak (kendi başına) deyiminin eklenmesiyle sağlanmıştır. Böylece velâyet altındaki bir küçük, meselâ çırağı bulunduğu ustasıyla sermaye iştiraki suretiyle bir teşebbüse girişir ve ana - baba, çocuğun kendine ait mallardan bir bölümünü ayırarak, bu teşebbüsün gerçekleşmesi için bu bölümü çocuğa verirse, bu da kendi başına bir meslek ve sanat icrası sayılmak gerekir. Bununla beraber, yapılan sözleşmeye, veli tarafından, yasa uyarınca, onam verilmesi tabiatiyle, lâzımdır. Ancak böyle bir iştirak olmayıp ta büsbütün bağımsız olarak bir meslek ve sanat icra eden çocuk, kendine bırakılan sermaye sınırları içinde yapacağı tasarruflar dolayısiyle, hiç şüphe yok ki, velisinin rızasını almak zorunda değildir. Zaten 284 üncü madde ile güdülen asıl amaç da budur; yani çocuğu bir meslek veya sanata, kendi başına çalışmak üzere, alıştırmaktır. Bu nokta esasen 283 üncü maddenin (istifade ve idare dışındaki mallar) biçimindeki birinci kenar baş-lığından da anlaşılmaktadır. Buna göre küçüğe ana - baba ta-rafından ayrılıp bırakılan meslek sermayesi üzerinde, yasaya göre, onların yönetme ve yararlanma hakları artık kalkar. İşte 284 üncü maddenin ifadesi, bütün bunları belirtecek şekilde düzeltilmiştir.

2) Biçim değişikliği, yoktur.

3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

«2. Meslek ve sanat için bırakılan mal.

Madde 284 - Kendi başına bir meslek veya sanat icra etmesi için ana - baba tarafından çocuğa kendi malından bıra-kılan bölüm üzerinde yönetme ve yararlanma hakkı çocuğundur.»