• 3678 sayılı Kanuna ait Hükümet Tasarısı Gerekçesi

     «Madde 8 - Bilindiği üzere 443 üncü madde sahih olmayan nesepte miras hükümlerini ihtiva etmektedir. Bu maddedeki «Baba tarafından nesebi sahih olmayan bir çocuk yahut füruu, babasının nesebi sahih füruları ile içtima ederse; nesebi sahih bir çocuğa veya ferilerine isabet eden hissenin yarısını alırlar. «Bunların baba cihetinden mirasçı olabilmeleri; babalarının kendilerini tanımış veya babalıklarına hüküm sudur etmiş bulunmasına mütevakıftır.» hükümleri Anayasa Mahkemesinin 11.9.1987 gün ve 1987/1 Esas 1987/18 sayılı kararı ile, miras yönünden nesebi sahih ve gayri sahih çocuklar için ayrım yapılmasını Anayasanın kanun önünde eşitliği düzenleyen 10 uncu, mülkiyet hakkını düzenleyen 35 inci ve ailenin korunmasını düzenleyen 41 inci maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir. Bu nedenledir ki madde nesebi sahih ve gayri sahih çocukların miras hakkında eşitlik sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.»



  • «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     «Madde 498 - Yürürlükteki Kanunun 443 üncü maddesini karşılamaktadır.

    Madde evlilik dışında doğmuş olmakla beraber soybağı sonradan tanıma veya hâkim hükmü ile oluşturulanların evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olacakları ilkesini getirmektedir. Evlilik dışı doğanlarla ilgili olarak, Anayasa Mahkemesinin 11.9.1987 tarih ve E.1987/1, K.1987/18 sayılı, sahih nesepli çocuklarla gayri sahih nesepli çocukların baba tarafından birlikte mirasçı olmaları hâlinde farklı oranlarda mirasçı olmalarını düzenleyen Medenî Kanunun 443 üncü maddesinin ikinci fıkrasını iptal kararı vermesini takiben, yürürlükteki Kanunun 443 üncü maddesini tekrar düzenleyen 3678 sayılı Kanunun getirdiği, «Nesebi sahih olmayan hısımlar, nesebi sahih hısımlar gibi mirasçılık hakkına haizdir.» şeklindeki düzenlemenin ortaya çıkan sorunlar ve bu sorunların çözümü için Yargıtayın 22.2.1997 tarihli 1996/1 esas ve 1997/1 karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının yaklaşımı dikkate alınarak, evlilik dışı doğan çocuklara ilişkin olarak baba ile olan soybağına ilişkin farklı ve yeni düzenlemeler ışığında, evlilik dışında doğmuş ve soybağı tanıma veya hâkim hükmüyle kurulanlar evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olacağı düzenlemesi getirilmiştir.»



  • «1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 422 - Madde, yürürlükteki Kanunun 443. maddesini karşılamaktadır.

    Yürürlükteki Kanunda «baba tarafından nesebi sahih olmayan bir çocuk yahut füruu, babasının nesebi sahih füruları ile içtima ederse; nesebi sahih bir çocuğa veya ferilerine isabet eden hissenin yarısını» alması esası kabul edilmiş bulunmaktadır. Tasarıda kabul edilen temel prensip ise, baba tarafından dahi evlilik dışı soybağı ile bağlı hısımlar ve evlilik içi soybağı ile bağlı hısımlar arasında bir fark yapılmaması, diğer bir deyimle tam bir eşitlik cereyan etmesidir.’:

    «IV. Evlilik dışı soybağının etkisi

    Madde 422 - Evlilik dışı soybağı ile bağlı hısımlar, evlilik içi soybağı ile bağlı hısımlar gibi mirasçı olurlar.»


  • «1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: Yürürlükte bulunan metnin, bu maddeyi karşılayan 443 üncü maddesinin kenar başlığı «sahih olmayan nesepte miras»tır. Bu, yukarıda evlilik dışı hısımlık bah-sinde kabul edilmiş olan deyime uygun olarak, «evlilik dışı hısımlar» olarak değiştirilmiştir. Ayrıca maddenin metninde «nesep» yerine «soydanlık» terimi kullanılmış ve böylece 241 inci maddenin gerekçesinde etraflıca açıklanmış olan sebeple, bu terim kabul olunmuştur.

    2) Biçim değişikliği: Bu maddenin birinci fıkrası, aslında olduğu gibi iki ayrı fıkra durumuna getirilmiştir. Bundan başka, aşağıda hüküm değişikliği bendinde açıklandığı gibi, metindeki yanlışlık düzeltilmiştir.

    3) Hüküm değişikliği: Yürürlükteki 443 üncü maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde (babalarının kendilerini ta-nımış ........ bulunmasına mütevakkıftır) denilmektedir. Oysa evlilik dışı çocuk, yalnız babası tarafından değil, büyük babası, yani babasının babası tarafından da tanınabilir. Bu nedenle buradaki aksaklık giderilerek tasarıdaki metne «evlilik dışı ço-cuğun tanınmasına ......... bağlıdır» ibaresi konulmuştur. Bundan başka, yine aynı fıkradaki: «babalıklarına hüküm sudur etmiş bulunmasına» ibaresi yerine «Soydanlık kararı verilme-sine ...........» deyimi konulmuştur; zira yukarıda 290 ıncı maddenin gerekçesinde belirtildiği gibi, Medenî Kanun Komisyonu, o maddede yapmış olduğu köklü değiştirmelerle, babalık hükmünü «soydanlık kararı» olarak kabul etmiştir. Böylece tanınmış veya soydanlığına karar verilmiş olan evlilik dışı çocuk, soydanlığı düzgün öteki altsoy ile birlikte mirasçı olunca, artık eşit miras payı alacağından yürürlükteki metnin 443 üncü maddesinin son fıkrası kanundan büsbütün kaldırılmıştır. Bu su-retle düzgün soydanlıklı veya soydanlığı düzeltilmiş mirasçılar ile, tanınmış veya soydanlığına karar verilmiş evlilik dışı altsoy arasında mirasçılık bakımından herhangi bir ayrım kalmamış-tır.’:

    «V. Evlilik dışı hısımlar

    Madde 445 - Evlilik dışı hısımların, ana tarafından, tıpkı düzgün soydanlıklı hısımlar gibi, mirasçılık hakkı vardır.

    Bunların baba tarafından mirasçı olabilmeleri, ancak ev-lilik dışı çocuğun tanınmasına veya hakkında soydanlık kararı verilmesine bağlıdır.»