-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 994 - Yürürlükteki kanunun 907 nci maddesini karşılamaktadır.
Hüküm değişikliği yoktur. Ancak kaynak kanunun 939 uncu maddesinin Almanca metni dikkate alınarak düzeltilmiştir.
Öte yandan yürürlükteki metinde birinci fıkrada iyiniyetli zilyedin tediye zamanına kadar o şeyi hapsedebileceği; ifade edilmişse de, öğretideki egemen görüşe göre, burada bir hapis hakkı değil, alıkoyma hakkı söz konusu olduğundan, fıkranın ifadesi bu görüşe uygun olarak düzeltilmiş ve kaynak kanunun Almanca metni gözönünde tutularak ‘geri vermekten kaçınabilir.’ ifadesi tercih edilmiştir. Maddede ikinci fıkranın ifadesi de kaynak kanunun Almanca metni dikkate alı- narak düzeltilmiştir.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 912 - Madde, yürürlükteki kanunun 907. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Ancak, kaynak İsviçre Medeni Kanununun 939. maddesi dikkate alınarak mad-de üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir.
Diğer taraftan yürürlükteki metinde birinci fıkrada, “iyi-niyetli zilyedin tediye zamanına kadar o şeyi hapsedebileceği” ifade edilmişse de doktrinde hâkim olan kanaat burada bir hapis hakkının değil, alıkoyma hakkının söz konusu olduğudur. Diğer bir ifade ile zilyedin hapis hakkını ileri sürerek malı paraya çevirtme yetkisi yoktur; o ancak, hakkı olan tazminat ödenin-ceye kadar malı iade etmekten kaçınabilir. Fıkranın ifadesi bu husus gözönünde tutularak düzeltilmiştir.’:
“b. Tazminat
Madde 912 - İyi niyetli zilyed, şey için yapmış olduğu zorunlu ve yararlı giderleri tazmin etmesini, geri vermeyi isteyen kimseden talep etmek ve bu tazminat ödeninceye kadar o şeyi alıkoymak hakkına sahiptir.
İyi niyetli zilyed diğer giderler için tazminat isteyemez. Bununla beraber, davacı değerinin karşılığını ödemeğe talip olmadıkça iyi niyetli zilyed, kendisi tarafından şeyle birleştirilen ve zararsızca ayrılması mümkün bulunan ilaveleri o şeyi geri vermeden önce ayırıp alabilir.
Zilyedin elde ettiği semereler, yaptığı giderler sebebiyle doğan alacaklarına mahsup edilir.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve İfade: Terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiş ve açıklanmıştır.
2) Biçim değişikliği: Ayrı ayrı üç kuralı kapsayan bu madde, İsviçre aslında olduğu gibi üç bağımsız fıkra haline ko- nulmuştur.
3) Hüküm değişikliği: yoktur.’:
“b) Tazminat istemleri
Madde 907 - Bir eşya üzerinde hak sahibi olan kimse, onu elmenden geri isterse, iyiniyetli elmen o eşya için yapmış olduğu zorunlu ve yararlı giderlerin tazminini isteyebilir ve bu tazminat ödeninceye değin o şeyi geri vermekten kaçınabilir.
İyiniyetli elmen öteki giderlerinin tazminini isteyemez; ancak, eşyanın geri verilmesinden önce, kendisine bu giderler için bir tazminat teklif edilmezse, kendisince o şeyle birleştirilmiş olup ona zarar vermeden ayrılabilen eklemeleri, ayırıp alabilir.
Elmen tarafından toplanmış bulunan verimler, onun yapmış olduğu giderlerden doğan alacağından indirilir.”