“Tasarının 744 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan ‘siciline’ kelimesi, Tasarının diğer maddeleriyle terim birliğinin sağlanması amacıyla ‘kütüğüne’ şeklinde değiştirilmiştir.”

 “Madde 744 - Yürürlükteki kanunun 668 inci maddesini karşılamaktadır.

Yürürlükteki maddenin birinci fıkrası yine birinci fıkra, ikinci fıkrası ise üçüncü fıkra olarak arılaştırılmak suretiyle düzenlenmiştir.

Maddeye eklenen ikinci fıkra ile de mecra  geçirilmesinin kumalaştırma ku- ralları uygulanmak suretiyle yapılması hâlinde, bu kanunun mecralara ilişkin komşuluk hükümlerinin uygulanmayacağı öngörülmüştür.”

‘Madde 663 - Madde, yürürlükteki kanunun 668. madde-sini karşılamaktadır. Maddeye eklenen üçüncü fıkrada, kanunların kamulaştırma yolunu öngördüğü hallerde, komşuluk hu- kukundan doğan mecra hakkına dayanılamayacağı belirtilmiş-tir.’:

“6. Mecra geçirilmesi

a) Katlanma yükümlülüğü

Madde 663 - Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi şartıyla, su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi imkânsız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçi-rilmesine katlanmakla yükümlüdür.

Kanunların kamulaştırma yolunu öngördüğü hallerde, komşuluk hukukundan doğan mecra hakkına dayanılamaz.”

‘1) Terim ve ifade: Maddenin kenar başlığı, İsviçre aslına uygun olarak kısaltılmış ve yine aslında olduğu gibi bir ikinci kenar başlık eklenmek suretiyle bu maddenin, taşınmaz maliklerine, akımlık geçmesine izin verme konusunda yüklediği zo-runluluk belirtilmiştir. Maddenin metnindeki (tesisat) kelimesi yerine, aslında olduğu gibi (akımlık) denilmiştir. (Mecra) kelimesi çeşitli anlamlara gelmekte olan koyu Arapça bir keli-medir. Meselâ “sözün mecrası değişti” cümlesinde olduğu bi-çimde de kullanılagelmektedir. Oysa bu maddede söz konusu olan husus su, elektrik, gaz ve benzeri şeylerin bir topraktan geçirilmesine ilişkin, (akımlık) lardır. Bu nedenle maddenin ge- rek kenar başlığında, gerek metninde (akımlık) teriminin kullanılması uygun bulunmuştur.

2) Biçim değişikliği: Bu madde, sona eklenen üçüncü fıkra dolayısiyle üç bağımsız fıkra durumuna getirilmiştir.

3) Hüküm değişikliği: Birinci fıkraya, bataklıkların kurutulmasını da kapsamak üzere “kurutma akımlığı” da eklenmiş-tir. Ayrıca, yürürlükteki metinde bulunmayan üçüncü fıkra İsviçre aslında ikinci fıkradan alınarak maddeye eklenmiştir. Buna göre eğer özel yasa kurallarına göre bir topraktan akımlık geçirilmesi istimlâk esaslarına bağlı ise, artık Medenî Kanundaki (komşuluk hukuku) kurallarına dayanılarak akımlık geçi-rilmesi istenemez ve kamulaştırma kuralları uygulanır. Bu-günkü sanayi gelişmesi birçok taşınmazlardan akımlık geçirilmesi işlerini önemli bir sorun olarak ortaya koymaktadır. Bu konuda özel kanunlarla ayrıca düzenleyici kurallar konulması zorunluğu vardır. Medenî Kanunumuzun 668 inci maddesi daha ziyade komşular arasındaki zorunluğu düzenlemektedir. Bu-nunla birlikte büyük çapta sanayi tesisleri komşu toprakta yapılmış olsa bile, bu tesislerin yükleneceği yükümler konu-sunda komşuluk hukukuna dayanılmayıp, özel yasa kurallarına dayanma zorunluğu bulunduğu açıktır. Bu nedenle bu alanları düzenleyen özel bir yasanın çıkarılması temenni edilir.’:

“6. Akımlık geçirilmesinde

a) Müsaade yükümü

Madde 668 - Bir taşınmazın maliki, uğrayacağı zararın tümünün önceden ödenmesi şartiyle, taşınmazın altından veya üstünden, suyolu, kurutma akımlığı, gaz ve benzeri borular ve elektrik hat ve kabloları geçirilmesine, eğer bunların başka yerden geçirilmesi imkânsız veya aşırı ölçüde masraflı olursa, müsaade etmekle yükümlüdür.

Bu gibi akımlıklar, akımlık hakkına sahip olan kişinin istemi üzerine gideri kendisine ait olmak üzere, tapu kütüğüne tescil olunur.

Akımlık geçirilmesinin, kamulaştırma kurallarına bağlı olması halinde, Medenî Kanunun akımlıklara ilişkin komşuluk kuralları uygulanmaz.”