• Adalet Komisyonu Raporu

     «Tasarının 367 nci maddesinin birinci fıkrasının başında yer alan “Birlikte yaşayan” ibaresi yürürlükteki Kanunda olduğu gibi “Aile hâlinde yaşayan” şeklinde değiştirilmiştir.»



  • 1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 367 - Yürürlükteki Kanunun 318 inci maddesini karşılamaktadır.

    Madde, 1984 tarihli Öntasarının 299 uncu maddesinden sadece “Aynı çatı altında ...” sözcükleri çıkarılmak suretiyle aynen alınmıştır. Yürürlükteki metne göre hüküm değişikliği yoktur."



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 299 - Madde, yürürlükteki, Kanunun 318. maddesini karşılamaktadır. Çok yerleşmiş bir terim olması itibariy-le, “evreisi”, “evreisliği” terimleri olduğu gibi bırakılmıştır. Hüküm değişikliği yoktur.’:

    A. Evreisi

    Madde 299 - Aynı çatı altında bir aile gibi yaşayan birden çok kimsenin oluşturduğu topluluğun reisi, kanuna, sözleşmeye veya örfe göre belirlenir.

    Hısımlık, işçilik, çıraklık veya benzeri sebeplerle ya da koruyup gözetme ilişkisi içinde, ev halkı olarak, bir arada yaşa-yanların tümü evreisine tabi olur.


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: İfade sadeleştirilmiş, terimler yukarıki maddeye uydurulmuştur. Aşağıda, hüküm değişikliği bahsindeki gerekçede belirtilen sebeplerle, bazı terimlerde, kavramı belirtme bakımından, esaslı değişiklikler yapılmıştır.

    2) Biçim değişikliği, yoktur.

    3) Hüküm değişikliği: 9 uncu bölümün bu ikinci ayı-rımının yürürlükteki metninin başlığı (ev reisliği) dir. Oysa bundan maksat, İsviçre Medenî Kanununun Almanca, Fransızca ve İtalyanca metinlerinde belirtildiği gibi (ev hakimiyeti) dir; zira bu ayırımda (ailenin başkanlığı) konusu ihdas edilip düzenlenmemekte ancak yasaya veya töreye göre mevcut olduğu farz ve kabul edilen aile başkanının, aile üyeleri üzerindeki hakimiyeti düzenlenmektedir. Bu sebeple İsviçre Medenî Kanu-nunun her üç metninde bu faslın başlığının (ev hakimiyeti) şeklinde olduğu gözönünde bulundurularak, bunun, bizim Me-denî Kanunumuza olduğu gibi alınması yerinde bulunmuştur. Bundan başka gerek bu 318 inci maddenin ve gerek bundan sonra gelen maddelerin metinlerindeki (ev reisi) tabirleri de yine aslında ve maksada uygun olarak aile başkanı) şeklinde değiş-tirilmiştir. Böylece maddelerin ifadesi daha açık bir biçime ko-nulmuştur. Meselâ 318 inci maddenin yürürlükteki metninin birinci fıkrasında (aile halinde yaşayan müteaddit kimseler üzerinde ev reisliği, kanuna veya akde veya örfe göre reis olan kimseye aittir) denmektedir. Bu suretle sanki bir reisin mevcudiyeti önceden kabul edilerek bunun da (ev reisi) olduğu ifade olunmaktadır. Oysa maksat, başta belirtildiği gibi, yasaya veya sözleşmeye veya töreye göre bir aile başkanının var olması halinde, aile üyeleri üzerindeki hakimiyetin bu başkana ait olacağıdır. Yani Medenî Kanunumuz burada geniş anlamında (Aile) yi gözönünde bulundurarak, tabir caizse, bir nevi aile velâyeti kurmuş bulunmaktadır. İşte bütün bu sebeplerle maddenin birinci fıkrası, İsviçre aslına uygun olarak, yeniden tedvin olunmuştur.

    İkinci fıkra, bugün yürürlükte olan metinde (başkanlık hakkını) düzenler görülmektedir. Oysa burada maksat bir hakkın düzenlenmesi değil, ev hakimiyetine, ev halkından kimlerin tabi olduğunun saptanmasıdır. Bu sebeple bu fıkra da, bu maksada göre yeniden kaleme alınmıştır.’:

     

    «A. Şartı.

    Madde 318 - Birlikte yaşayan kimselerin yasaya, söz-leşmeye veya töreye göre bir aile başkanı varsa, evin hakimiyeti ona aittir.

    Ev hakimiyetine soy hısımı veya dünür hısımı sıfatiyle veya bir sözleşme uyarınca hizmetçi, çırak, işçi veya bunlara benzer bir sıfatla, ev halkı olarak, birlikte yaşayanların hepsi tabidir.»