• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 699 - Yürürlükteki kanunun 628 inci maddesini karşılamaktadır.

    Madde, İsviçre Medenî Kanununun 651 inci maddesi de gözönünde tutulmak suretiyle kaleme alınmış ve ayrıca maddeye bir fıkra da eklenmiştir. Kaynak Kanununun 651 inci maddesinin Almanca metni dikkate alınarak kenar başlık ‘Paylaşma biçimi’ şeklinde değiştirilmiştir. Yürürlükteki metindeki üçüncü fıkra, maddenin ikinci fıkrasının sonuna eklenmiştir.

    Maddenin üçüncü fıkrasına eklenen ikinci cümle ile, satışın paydaşlar arasında artırma ile yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlı tutulmuştur.”



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe:

     

    ‘Madde 622 - Madde, yürürlükteki kanunun 628. madde-sini karşılamaktadır. Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 651. maddesi de gözönünde tutularak metne açıklık getirilmiş ve ayrıca maddeye bir fıkra eklenmiştir. Kaynak Kanunun 651. maddesinin Almanca metni dikkate alınarak kenar başlık “paylaşmanın tarzı” şeklinde değiştirilmiştir. Yürürlükteki metindeki üçüncü fıkra tasarıda maddenin ikinci fıkrasının sonuna eklenmiştir.

    Maddeye ilâve edilen dördüncü fıkra ile, satışın paydaşlar arasında artırma ile yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlı tutulmuştur. Böylece, artırmanın paydaşlar arasında yapılmasının bazı paydaşlara zarar vermesi ihtimali dikkate alınmıştır.’:

     

    b. Paylaşmanın tarzı

    Madde 622 - Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırma ile satılarak bedelinin bölüşülmesi şeklinde gerçekleştirilir.

    Paylaşma tarzı üzerinde uyuşma sağlanamazsa, paydaş-lardan birinin talebi üzerine sulh hâkimi, malın aynen bölü-nerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbi-rine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkliğin sağlanmasına karar verir.

    Bölme istemi hâl ve şartlara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir kaybına uğramadan bölünmesi mümkün değilse, açık artırma ile satışa hükmolunur.

    Satışın paydaşlar arasında artırma ile yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır.”


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe:

     

    ‘1) Terim ve ifade: Maddenin ifadesi sadeleştirilmiş, te-rimler Türkçeleştirilmiştir. Özellikle yürürlükteki metinde bulunan Arapça (teadül) yerine Türkçede tam karşılığı olan “denk-leştirme” ve “denk” terimleri konulmuş öteki terimler yukarıki maddelere uydurulmuştur.

    2) Biçim değişikliği: Yürürlükteki metnin, paylar ara-sında denkleştirme sağlanamazsa, bunun para eklenmesi yoluy-la sağlanmasını emreden üçüncü fıkrası hükmü, bu ön tasarıda ikinci fıkraya alınmıştır; çünkü paylı malın parçalara bölünerek paylaştırılması durumunda, denklik ya sağlanır, ya da sağlanmaz. Bu son durumda para eklenmesi suretiyle denklik sağlanması, ikinci fıkranın düzenlediği, bölme yoluyla paylaştırma durumuna özgü bir iş olduğundan, bu işlemin tabii yeri olan ikinci fıkrada düzenlenmesi uygun bulunmuştur.

    3) Hüküm değişikliği: Yürürlükteki metinde, paylı malın parçalara bölünerek paylaştırılması, mümkün olmadığı takdirde satılıp bedelinin paydaşlar arasında bölüştürülmesine iliş-kin olan hükmü, bu ön tasarıda, biraz farklı olarak üçüncü fıkrada tedvin olunmuştur. Şöyle ki: Yürürlükteki metinde artır- manın yalnız paydaşlar arasında veya herkese açık olarak yapılması doğrudan doğruya yargıcın takdirine bırakılmıştır. Tasarı bundan ayrılmış, asıl olarak paylı malın açık artırma ile satılması esasını koymuş ve ancak paylı malikler oybirliğiyle istedikleri takdirde artırmanın yalnız onlar arasında yapılmasına ka-rar verileceği belirtilmiştir. Bu duruma göre eğer paylı malikler oybirliğiyle, artırmanın kendi aralarında yapılmasına karar ve-rip bunu yargıçtan istemezlerse, yargıç mutlaka açık artırmaya karar vermek zorunluğu karşısında bırakılmış, ona bu konuda takdir hakkı verilmemiştir. Maddenin bu yolda tedvini, iktisadi durumları zayıf olan paylı maliklerin korunması amacını gütmektedir.’:

     

    b) Paylaşma yolu

    Madde 628 - Paylı mülkiyet, paylı malın parçalara bölünmesi ile veya parası paylı maliklere bölüştürülmek üzere, pazarlık veya artırma yoluyla satılması ile veya paylı maliklerden birinin öbürüne ait bütün payları edinmesi ile sona erer.

    Paylı malikler, paylaşma tarzında birleşemezlerse, paydaşlardan birinin istemi üzerine, sulh mahkemesince o mal parçalara bölünüp paylaştırılır; bu bölümde paylar değerce birbirine denk düşmezse, eksik paya para eklenerek denklik sağ-lanır.

    Paylı malın değerinde esaslı bir azalma olmaksızın bölünmesi mümkün değilse onun açık arttırma ile; eğer paylı malikler oybirliği ile isterse, yalnız onlar arasında yapılacak artırma ile satılmasına karar verilir.”