-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 563 - Yürürlükteki Kanunun 505 inci maddesini karşılamaktadır.
Hüküm değişikliği yoktur. Ancak ikinci fıkrada ölüme bağlı tasarrufla kendisine kazandırma yapılan kimseye bazı vasiyetleri yerine getirme borcu yükletildiği hâllerde, yapılan kazandırma tenkise tâbi tutulduğu takdirde, bu kimsenin, vasiyet borçlarının tenkisini isteme hakkı bulunduğu açıklığa kavuşturulmuştur.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 487 - Madde, yürürlükteki Kanunun 505. maddesini karşılamaktadır. Esasa ilişkin bir değişiklik yapılma-mıştır. Ancak, ikinci fıkrada ölüme bağlı tasarrufla kendisine kazandırma yapılan kimseye bazı vasiyetleri ifa borcu yükletildiği hallerde, yapılan kazandırma tenkide tabi tutulduğu takdirde, bu kimsenin vasiyet borçlarının tenkisini talep hakkı bulunduğu açıklığa kavuşturulmuştur.’:
«II. Etkileri
1. Genel olarak
Madde 487 - Tenkis, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, mirasçı atanması yo-luyla veya diğer bir ölüme bağlı tasarrufla elde edilen kazandırmaların tümünde, kazandırma oranında yapılır.
Ölüme bağlı tasarrufla kazandırma elde eden kimseye bazı vasiyetleri ifa borcu yükletilmiş ise, bu kimse, kazandırmanın tenkise tâbi tutulması hâlinde, mirasbırakanın arzu-sunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça vasiyet borçlarının da aynı oranda tenkis edilmesini talep edebilir.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarda kullanılanlara uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir. Bu maddenin kenar başlığındaki «tenkisin hükümleri» kelimeleri yerine kısaca «so-nuçları» denilmiştir; zira yukarıda indirim bahsinin başı olan 502 inci maddenin ikinci kenar başlığında (I) rakkamı ile «şartları» denildiği için, artık indirim kelimesinin bu bahiste her maddenin kenar başlığında tekrar edilmesi gerekli değildir. Maddenin metnine gelince: Birinci fıkrada, yürürlükteki metin «hisselerin tenkisi»nden söz etmektedir ki bu yanlıştır; zira atanmış mirasçılarda «hisse» sözkonusu olabilirse de, kendile-rine belli mal bırakılan kimselerde herhangi bir «hisse» tabia-tiyle sözkonusu olamaz. Maddenin maksadı, atanmış mirasçı olsun, belli mal bırakılanlar olsun, hepsinden orantılı olarak indirim yapılacağıdır. Bu sebeple birinci fıkranın ifadesi dü-zeltilmiş ve maksadı belirtecek biçime konulmuştur. Yürürlükte bulunan metnin ikinci fıkrasında da «muayyen şeylerin tenkisinden» söz edilmektedir. Oysa indirilecek olan bir «şey» değil, tasarruftaki miktar, «tasarrufun tutarı»dır. Bu sebeple ikinci fıkranın ifadesi ona göre düzeltilmiş ve burada teberru yerine evvelce maddenin gerekçesinde ayrıntılı olarak gösterilen sebeple «kazandırma» deyimi kullanılmıştır.
2) Biçim değişikliği, yoktur.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
«II. Sonuçları
1. Genel olarak
Madde 505 - Mirasbırakaın isteğinin başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılamıyorsa, indirim, bütün atanmış mirasçı-lara ve belli mal bırakılanlara sağlanan yararlarla orantılı olarak yapılır.
Belli mal bırakımı tasarruflarını yerine getirme yükü-müyle yükümlü olarak yapılan bir kazandırma indirime bağlı ise, mirasbırakanın isteğinin başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, kendi yararına kazandırma yapılan kimse belli mal bırakımı tasarruflarının da aynı oranda indirimini isteyebilir.»