-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 745 - Yürürlükteki kanunun 669 uncu maddesini karşılamaktadır.
Madde İsviçre aslı olan 692 nci maddeye uygun olarak iki fıkra hâline ge- tirilmiş, kenar başlığı ile birlikte arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.
Maddenin ikinci fıkrasında öngörülen hâllerde, mecra geçirilecek taşınmazın kamulaştırılması söz konusu değildir. Burada gerçek kişiler lehine kurulan mecralarda, satın alınmasını isteme hakkı düzenlenmiştir. Maddede bu hak ‘ola-ğanüstü durumların varlığına’ bağlanmıştır. Olağanüstü durumların bulunduğu hâllerde haklı sebepler vardır. Bu nedenle 1984 tarihli Öntasarıda olduğu gibi ‘olağanüstü durumlar haklı gösterirse’ şeklindeki ifadede yer alan ‘haklı gös-terirse’ unsuruna ayrıca yer vermeye gerek görülmemiştir.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 664 - Madde, yürürlükte kanunun 669. maddesini karşılamaktadır. Madde, kaynak İsviçre Medenî Kanununun 692. maddesi dikkate alınarak iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.’:
“b. Yükümlü taşınmaz malikinin yararının korunması
Madde 664 - Yükümlü taşınmaz maliki, kendi yararının hakkaniyete uygun bir biçimde gözetilmesini isteyebilir.
Arazinin üzerinden geçecek mecralarda olağanüstü durumlar haklı gösterirse, malik, bu mecraların üzerinden geçi-rileceği arazi parçasının uygun bir kısmının, zararını tam ola-rak karşılayacak bir bedelle satın alınmasını isteyebilir.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Kenar başlık, maksadı belirtecek şekil-de kısaltılmış, ifade sadeleştirilmiş, terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiştir.
2) Biçim değişikliği: İki cümlelik tek fıkradan oluşmuş bulunan bu madde, iki bağımsız kuralı kapsadığından aslında olduğu gibi iki ayrı fıkra haline konulmuştur.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
“b. Yükümlünün yararının korunması
Madde 669 - Yükümlü malik, kendi yararlarının insaflı bir ölçüde gözetilmesini isteme hakkına sahiptir.
Akımlık toprağın üzerinden geçiyorsa ve durum haklı gösteriyorsa, yükümlü malik, bu akımlığın geçirildiği toprak parçasından elverişli bir kısmının, tam bir tazminat karşılı-ğında, kendisinden satın alınmasını isteyebilir.”