• «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     «Madde 134- Yürürlükteki Kanunun 97 nci maddesini karşılamaktadır.

    Yürürlükteki metnin “Evlenmenin ilânı ve akdi” şeklindeki üçüncü ayırım başlığı, “Evlenme başvurusu ve töreni” şeklinde değiştirilmiştir. Maddenin konu ve kenar başlıkları içeriğiyle uyumlu olacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Maddede birbiriyle evlenecek erkek ve kadının içlerinden birinin oturduğu yer-deki evlendirme memurluğuna birlikte başvurmaları öngörülmüştür. Bununla erkeğin yerleşim yerinin bulunduğu yer evlendirme memurluğuna başvurulması koşulundan vazgeçilmiş, gerek erkeğin gerek kadının oturduğu yerdeki evlendir-me memurluğuna başvurulması yeterli görülmüştür.

    Maddenin ikinci fıkrasında evlendirme memurluğu görevinin belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya onun bu işle görevlendirdiği memuruna, köylerde ise muhtara ait olduğu hükme bağlanmıştır.»



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

    ‘Madde 95- Madde, yürürlükteki Kanunun 97. madde-sinin birinci fıkrasını karşılamaktadır. Yürürlükteki kanunda, evlenme isteğinin ilân edilmesi esası benimsendiği için 97. ve sonra gelen maddeler bu esasa göre düzenlenmişti. Uygulamada ilânın yararlı bir etkisi görülmemiştir. Bu sebeple tasarıda ilâna yer verilmemiş ve 95. ve sonra gelen maddeler bu yeni esasa göre düzenlenmiştir. Buna göre 95. madde, evlenmeğe hazırlık işlemlerinin ilk adımını teşkil eden bildirime tahsis edilmiştir.

    Madde ilave edilen ikinci fıkra ile, evlendirme memuru görev ve yetkisini haiz olacak kimseler belirtilmiştir. Böylece, Nüfus Kanununun 15. maddesi ile getirilen ve uygulanması imkânı bulunamamış olan evlendirme memurluğu görevinin nüfus memurlarına geçmesini öngören hüküm yürürlükten kal-dırılmıştır.

    Madde 96- Madde, yürürlükteki Kanunun 97. maddesinin ikinci fıkrasını karşılamaktadır. İmza onamayı muhtarların da yapabileceği esası kabul edilmiştir.

    Yürürlükteki 97. maddenin üçüncü fıkrasına tasarıda yer verilmemiştir. İstemde bulunanlardan aranacak belgeler 107. maddede de öngörülen tüzüklerde belirtilecektir.

    Madde 97- Madde, yürürlükteki Kanunun 98. maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki kanunda evlenme beyanının er-keğin yerleşim yeri evlendirme memurluğuna yapılması hükmü kabul edilmiş olduğu hâlde tasarıda bu istemin taraflardan birinin yerleşim yerindeki veya istem sırasında fiilen bulunduğu yerdeki evlendirme memurluğuna yapılması imkânı kabul edile- rek bu konuda kolaylık sağlanmıştır. Yapılan bu düzeltmeden sonra yürürlükteki 98. maddenin ikinci fıkrasına gerek kalmamıştır.’:

    «A. İstem

    I. İstemde bulunma

    Madde 95- Evlenmek isteyen erkek ve kadın bu isteklerini evlendirme ile görevli memura bildirirler.

    Evlendirme memuru, belediye teşkilâtı bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır.

    II. İstemin şekli

    Madde 96- İstem, evlenecekler tarafından sözlü olarak yapılabileceği gibi imzaları noter veya muhtar tarafından onanmış olması şartıyla yazılı da yapılabilir.

    III. İstemin yapılacağı yer

    Madde 97- İstem, evleneceklerden birinin yerleşim yeri veya oturduğu ya da nüfusa kayıtlı olduğu yer evlendirme memurluklarından birine yapılabilir.»


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

    ‘1) Terim ve ifade : Terim ve ifade öteki maddelere uydurulmuş ve sadeleştirilmiştir.

    Bu ayırımın, yürürlükteki metinde bulunan başlığındaki (ilânı) sözü lüzumsuzdur. Çünkü ilân, evlenme işleminin bir parçasıdır. Oysa bu ayırımda (evlenmenin yapılması) bahis ko-nusudur.

    2) Biçim değişikliği : Madde ayrı ayrı dört kuralı kapsadığından dört bağımsız fıkra haline konulmuş ve evlendirme memurunun kimler olabileceğine dair olan fıkranın aradan çıkarılıp en son fıkra haline konulması, sistematik bakımdan, daha uygun görülmüştür.

    3) Hüküm değişikliği : İmza tasdikinin kimler tarafından yapılacağı uygulamada birçok güçlük doğurduğundan bunun açıklanması zorunlu görülmüş ve bu tasdikin yalnız noterlerce değil, köylerde bir kolaylık olmak üzere, muhtar veya iyi tanınmış iki kişi tarafından yapılabileceği ikinci fıkrada açıklanmıştır.

    Bir de Türkiye dışındaki evlendirme memurluğu görevinin özel kanuna bağlı olduğu son fıkrada belirtilmiştir.’:

     

    «A. Evlenme kararının bildirilmesi.

    I. Bildirme tarzı ve ilân.

    Madde 97- Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın evlenme kararlarını evlendirme memuruna bildirirler; bu bildirme hemen ilân olunur; ilân süresi 10 gündür.

    Bildirme evlenecekler tarafından sözle yapılabileceği gibi, imzaları tasdikli olmak şartıyla, yazılı da olur; tasdik, noter veya muhtar veya o yerde iyi tanınmış iki kişi tarafından yapılır.

    Evlenmek için başvuranlar nüfus kâğıtlarını ve gereken durumlarda ana, baba veya vasilerinin yazılı onamlarını ve karı veya kocanın ölüm belgesini veya kesinleşmiş boşanma veya bozma kararını evlendirme memuruna vermek zorundadırlar.

    Evlendirme memuru, Belediye Başkanı veya onun evlen-dirme işleriyle görevlendirdiği vekili ve Belediye teşkilâtı olmayan köylerde muhtar ve Türkiye sınırları dışında, özel kanunlarla kendilerine evlendirme memuru yetkisi verilen kimselerdir.»