-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
Madde 651 - Yürürlükteki kanunun 591 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki metinde bulunmayan fakat kaynak İsviçre Medenî Kanunu-nun 612 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükme uygun olarak maddenin üçüncü fıkrasında da satışın mirasçılardan birinin istemi üzerine artırma yoluyla yapılacağı öngörülmüştür. Böylece mirasçılardan hiç birinin artırma yoluyla satış isteminde bulunmaması hâlinde satışın artırma yoluna gidilmeksizin de gerçekleştirilebileceği açıklanmış olmaktadır.
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 575 - Madde, yürürlükteki kanunun 591. madde-sini karşılamaktadır. Yürürlükteki metinde bulunmayan fakat kaynak İsviçre Medenî Kanununun 612. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükme uygun olarak tasarının üçüncü fıkrasında da satışın mirasçılardan birinin talebi üzerine artırma suretiyle yapılacağı öngörülmüştür. Böylece mirasçılardan hiç-birinin artırma suretiyle satışı talep etmemesi hâlinde, satışın artırma yoluna gidilmeksizin de gerçekleştirilebileceği açıklanmış olmaktadır.
Madde, konular bakımından dört fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:
«III. Bazı malların tahsisi veya satılması
Madde 575 - Değerinde önemli azalma olmadan bölünemeyen tereke malı, bütün olarak mirasçlardan birine tahsis olunur.
Bir tereke malının bölünmesi veya tahsisi hususunda mirasçılar anlaşamazlarsa, o mal satılır ve bedeli bölüşülür.
Mirasçılardan biri talep ederse satış artırma suretiyle yapılır.
Artırmanın şekli hususunda mirasçılar anlaşamazlarsa sulh hâkimi, arttırmanın mirasçılar arasında veya herkese açık yapılmasına karar verir.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: Bu maddenin şimdiki metninin kenar başlığında «bazı tereke mallarının tahsisi veya satılması» denilmektedir ki, bu ifade doğru değildir; zira bu maddenin düzenlediği husus, bir tek ev, bir tek vazo, bir tablo, halı, ayna birkaç ciltten oluşmuş bir eser ve bunlara benzer nesnelerdir. Böyle malların parçalara ayrılması fiilen mümkün olsa bile bunlar bu parçlanma ile değerlerinden önemli ölçüde kaybedebilirler; meselâ büyük bir kristal ayna dört düzgün parçaya ayrılabilse dahi değeri gerçekten düşecekse, o ayna parçalara ayrılmaz ve mirasçılardan birine özgülenir. Tanınmış bir tarihçinin birkaç ciltten meydana gelen bir tarih kitabı, ayrı ayrı ciltler halinde mirasçılar arasında bölüşülürse, o takımın değeri düşer. İşte madde, bu gibi durumlarıda özgüleme işini düzenlemektedir. Bu maddenin terimleri yukarıki maddelere uygun duruma geti-rilmiş, ifade basitleştirilmiştir.
2) Biçim değişikliği: Üç ayrı kuralı kapsayan bu madde müstakil üç fıkra haline konulmuş; İsviçre aslında da böyledir.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
«III. Tek malın özgülenmesi veya satılması
Madde 591 - Kalıttaki bir mal bölününce değerinden önemli ölçüde kaybedecekse bölünmeksizin mirasçılardan birine özgülenir.
Mirasçılar bir malın bölünmesi veya bölünmeksizin özgü-lenmesi konusunda anlaşamazlarsa, o mal satılarak elde edilen karşılık paylaştırılır.
Satış, mirasçılardan birinin istemi üzerine, artırma ile yapılır; artırmanın nasıl yapılacağı üzerinde mirasçılar anlaşamazlarsa, bunun herkese açık olarak mı, yoksa yalnız mirasçılar arasında mı yapılacağına, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesi karar verir.»