-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 502 - Yürürlükteki Kanunun 449 uncu maddesini karşılamaktadır. Arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe
‘Madde 426 - Madde, yürürlükteki Kanunun 449. maddesini karşılamaktadır.
Bu madde ile başlayan Ondördüncü Bölümde teknik bir deyim olan «ölüme bağlı tasarruf» deyimi muhafaza edilmiştir. «Tasarruf ehliyeti» başlığını taşıyan birinci ayırım, bir taraftan vasiyetnamelerde ve miras mukavelelerinde ehliyeti, diğer ta-raftan ölüme bağlı tasarruflarda irade sakatlığını kapsamaktadır. Madde başlıkları bu esas gözönünde tutularak düzenlenmiştir.
Vasiyetname ehliyeti bakımından yürürlükteki Kanunun hükmü muhafaza edilmiş ise de ehliyet konusu dışında kalan, şekle ve tasarruf sınırına ilişkin hükümlere bu maddede yer verilmesine gerek görülmemiştir.’:
«A. Ehliyet
I. Vasiyetnamede
Madde 426 - Vasiyetname yapabilmek için ayırım gücüne sahip ve onbeş yaşını bitirmiş olmak gerekir.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Bu tasarının en başında açıklanan sebeplerle «Bab» yerine «Bölüm» ve «Fasıl» yerine de «ayırım» terimleri konulmuş ve bu ayırım içinde yalnız tasarruf ye-teneğinden değil, tasarruf iradesinden de söz edildiği başlığa «tasarruf iradesi» kelimeleri eklenmiştir. Ayrıca yukarıda doku-zuncu ve onuncu maddelerin gerekçelerinde gösterilen sebeplerle «ehliyet» terimi yerine «yetenek» terimi konulmuştur; «okullarda imtihan yapan kişiler için ve dairelerde memurların üstünde bulunan, şef derecesindeki görevliler için kullanılmak-ta olup, yeni kuşaklar gerek bundan, gerek «temyiz kudreti» deyiminden bir şey anlamamaktadırlar. Oysa bu maddedeki «mümeyyiz» terimi de, adı geçen öteki maddelerde olduğu gibi, neyin iyi, neyin kötü olduğunu (sezen) kişidir ve bu nedenle burada da, o maddelerde olduğu vechile (mümeyyiz) veya (tem-yiz kudretini haiz olan kimse) deyimleri yerine, bir hukuk terimi olarak kısaca (sezgin) terimi kullanılmıştır.
2) Biçim değişikliği: Bu ayırımdaki üç maddenin kenar başlık harf ve numaralarında küçük bir biçim değişikliği yapılması zorunlu görülmüştür. Şöyle ki: 449 ve 450 nci maddeler ölüme bağlı tasarruf yollarından, 451 inci madde ise irade sa-katlığından söz etmektedir. Bu nedenle 449 uncu maddenin birinci kenar başlığı olarak «A. Şartları» kelimesi yerleştirilmiş ikinci kenar başlığının harfi yerine «I.» ve 450 nci maddenin kenar başlığındaki «B» harfi yerine de «II» rakkamı konulmuş ve böylece kenar başlık harf ve sayıları:
A. Şartları
I- Vasiyette (mad.449).
II. Miras sözleşmesinde (mad.450)
B- İrade Sakatlığı (mad.451).
biçimini almıştır. Bu biçim bu ayırımın sistematiğini daha açık olarak göstermektedir. Böylece 449 uncu maddenin kenar başlığındaki «vasiyet ile» yerine «vasiyette» ve 450 nci maddenin kenar başlığındaki «Miras mukavelesi» yerine de «Miras söz-leşmesinde» denilmiştir.
3) Hüküm değişikliği: Miras hukukumuzda «kanunî miras» ile «vasiyet hürriyeti» daha doğrusu «ölüme bağlı tasarruf hürriyeti» arasındaki karşılıklı durum yukarıda miras hukuku ile ilgili genel gerekçede ayrıntılı bir şekilde izah edilmiş olduğu için burada ayrıca üzerinde durulmayacaktır. 449 uncu maddenin özünde bir kural değişikliği yapılmamıştır.’:
«Madde 449 - Sezgin olan ve onbeş yaşını bitirmiş bulunan kimse, malları üzerinde, yasanın belirttiği kapsam ve biçimler içinde, vasiyet yoluyla tasarrufta bulunabilir.»