• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 860 - Yürürlükteki kanunun 775 inci maddesini karşılamaktadır.

    Yürürlükteki metindeki ‘rehin haklarını satın alabilir.’ ibaresi yerine ‘kar-şılığını ödeyerek taşınmazı rehinden kurtarabilir.’ ibaresi kullanılmıştır. Zira söz konusu olan, satın alma değil, birleştirmeye konu olan taşınmazın borçlu tarafından rehinden kurtarılması imkânıdır. Bu nedenle ‘Borçlunun iştira hakkı’ şeklindeki kenar başlık da ‘Borçlunun taşınmazı rehinden kurtarması’ şeklinde dü-zeltilmiştir.”



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 778 - Madde yürürlükteki kanunun 775. madde-sini karşılamaktadır. Yürürlükteki metindeki “rehin haklarını satın alabilir” ibaresi yerine “karşılığını ödeyerek taşınmazı re- hinden kurtarabilir” ibaresi kullanılmıştır. Zira söz konusu olan, satın alma değil birleştirmeye konu olan taşınmazın borçlu tarafından rehinden kurtarılması imkânıdır. Başlık da buna gö- re düzeltilmiştir.’:

     

    “2. Borçlunun taşınmazı rehinden kurtarması

    Madde 778 - Birleştirilen taşınmazlardan biri ile teminat altına alınmış olan alacağın borçlusu, üç ay önce ihbar etmek şartıyla birleştirme sırasında karşılığını ödeyerek taşınmazı rehinden kurtarabilir.”


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: 775 inci madde, taşınmazların, özel kurallar uyarınca mecburi olarak birleştirilmeleri halinde taşınmazın maliki olan borçlunun veya borçluların, taşınmaz rehnini ödeme günü gelmeden önce çözmesi hakkını düzenlemektedir. Buna, yürürlükteki metinde (iştira hakkı) denilmiştir ki, bu terim yerinde değildir. Yukarıda düzenlenmiş olan (alım hakkı) ile karıştırılabilir. Böyle bir karışıklığa meydan vermemek için kenar başlık madde kapsamını tam olarak belirtecek şekilde değiştirilip (taşınmazın, ödeme gününden önce rehinden kurtarılması) durumuna getirilmiştir. Ayrıca maddenin metnindeki terimler yukarıki maddelere uyumlu duruma konulmuş, ifade sadeleştirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği, yoktur.

    3) Hüküm değişikliği: Bu maddenin içinde yapılan kural değişikliği, metne (özel kurallar uyarınca zorunlu olarak birleştirilen) ibaresinin eklenmesi suretiyle olmuştur. Böylece bu maddenin uygulanmasının, 774 üncü maddenin son fıkrasına eklenen hususa münhasır olduğu açıklanmış bulunmaktadır. Burada borçlunun veya borçluların ödeyeceği miktar, yalnız anapara ile, ödeme tarihine kadar işleyen faizlerdir. Öteki durumlarda, İcra ve İflâs Kanununun 153 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca esasen borçlu ödeme günü doluncaya kadar işleyecek olan bütün faizleri, anapara ile birlikte ödemek sure-tiyle, taşınmazını her zaman rehinden kurtarmak hakkına sahiptir; bu sebeple bu son imkân yukarıdaki 775 inci maddede yeniden ele alınmamıştır. Bir de, İsviçre aslında bulunmadığı halde Türkçe metinde bulunan (tediyeden) kelimesi karışıklığa meydan verdiği için kaldırılmış ve ihbardan başlayarak üç ay içinde borcun ödenmesi zorunluğu açıkça belirtilmiştir. Bu-radaki üç aylık süre, rehin hakkı sahibi yani rehinli alacaklı yararına konulmuş bir süre olup onun rızası olmadıkça uzatılamaz; fakat bu üç ay içinde borçlu borcunu her an ödeyerek, taşınmaz üzerindeki rehni çözebilir. Bu noktada da yürürlükteki metne göre bir kural değişikliği yapılmış bulunmaktadır.’:

    “2. Taşınmazın, ödeme gününden önce rehinden kurtarılması

    Madde 775 - Özel yasalar uyarınca yapılan zorunlu birleştirme işlemi devam ederken, alacaklıya üç aylık bir bildirimde bulunması ve birleştirme işleminin tamamlanmış olması şartiy-le borçlu, borcunu ödeme günü gelmeden önce ödeyerek, birleştirilen taşınmazları rehinden kurtarabilir.”