-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 737 - Yürürlükteki kanunun 661 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin kenar başlığı olan ‘Komşu hakkı’ konu başlığı yapılmış, maddenin kenar başlığı ‘Kullanma biçimi’ şeklinde ifade edilmiştir. Arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmış, ayrıca maddeye yeni bir fıkra eklenmiştir.
Maddeye eklenen yeni üçüncü fıkra ile, taşınmaz malikinin sorumluluğuna ilişkin 730 uncu maddeye eklenen yeni fıkrada olduğu gibi yerel âdete uygun ve kaçınılmaz taşkınlıklardan doğan denkleştirme istemlerinin ileri sürülebileceği kabul edilmiştir. Komşuluk kuralları, komşuların taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkilerini kullanırken ve bunlar arasında özellikle işletme faaliyetlerini sür-dürürken olumsuz, yani, komşuların rahatsız edecek taşkınlıklarını yasaklamaktadır. Bu taşkınlıklar yerel âdetin öngördüğü sınırlar içinde kalmasına rağmen kaçınılmaz olması hâlinde, bundan doğan zararların denkleştirilmesi istemlerin-de fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi uygulanacaktır.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 657 - Madde, yürürlükteki kanunun 661. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur.’:
“III. Komşuluktan doğan takyitler
1. Kullanma tarzı
Madde 657 - Herkes taşınmaz mülkiyetinden doğan yetki-leri kullanırken ve hele işletme faaliyetini sürdürürken komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yü-kümlüdür.
Özellikle, zarar veren ve mahallî âdete, taşınmazın durum ve niteliğine göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Yürürlükteki metnin kenar başlığındaki (Komşu hakkı) yerine, Almanca metinde olduğu gibi, (kom-şuluk hukuku) denilmiştir; zira 661 inci maddeden 674 üncü maddeye kadar olan 14 madde içindeki kurallar komşuluk huku-kunu, yani komşuluk ilişkilerinden doğan hak ve ödevleri dü-zenleyen kuralları kapsamaktadır. Bu 14 madde içindeki kurallar doğrudan doğruya sübjektif anlamda bir hak olmayıp, objektif anlamda komşuluk haklarını düzenleyen hukuk kurallarıdır. Bu nedenle bütün bu maddelerin hepsini kapsayan ve (III) rakamı taşıyan birinci kenar başlığın “komşu hakkı” değil “komşuluk hukuku” olması gerekir. Nitekim Almanca metinde böyle denilmiştir. Fransızca metinde ise “komşuluk ilişkileri” deyimi kullanılmıştır ki bu yetmez; zira bu maddelerde söz konusu olan husus (ilişki) olmayıp komşuluk ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Bu sebeple Medeni Kanunun yürürlükteki metninin 662 nci maddesinin ikinci fıkrasında buna pek yerinde olarak, objektif anlamda (komşuluk kaideleri) denil-miştir. Bütün bu gerekçelere dayanılarak maddenin birinci ke-nar başlığı (komşuluk hukuku) olarak düzeltilmiştir.
Bugün yürürlükte bulunan 661 inci maddenin ikinci ke-nar başlığı yoktur. Bu eksiklik, İsviçre aslından yararlanılarak tamamlanmış ve “1. taşınmazın kullanılmasında” kenar başlığı, birinci kenar başlığın altına eklenmiştir. 661 inci maddenin birinci fıkrasındaki “zarar verecek her türlü taşkınlıklardan” kelimeleri yerine “komşu taşınmaz zararına aşırı derecede etkili olabilecek davranışlardan” denilmiştir; zira doğrudan doğruya bir (zarar) söz konusu olduğu zaman bu zararın komşuluk hukukuna göre değil, fiillere ilişkin genel hükümlere göre taz-min ettirilmesi gerekir. Bu maddede söz konusu olan husus ise, mazarrat verici ve rahatsız edici davranışlara veya olaylara komşu malikler tarafından sebebiyet verilmesini önlemektir; nitekim bu maddenin ikinci fıkrası bu gibi durum ve dav-ranışlara bazı örnekler vermek suretiyle bunu açıkça göstermektedir.
2) Biçim değişikliği: Yoktur, madde eskisi gibi iki fıkradan oluşmuştur.
3) Hüküm değişikliği: Bu maddenin ikinci fıkrasında sa-yılan örneklere (buğu), (toz ve benzeri şeyler) kelimeleri eklenmiş ve böylece bir madde içinde öngörülmesine ve sayılmasına imkân bulunmayan bütün ihtimallerin bu suretle bir düzene bağlanmasının mümkün kılınması uygun görülmüştür.
Bu maddenin birinci fıkrasında doğrudan doğruya bir kural değişikliği yapılmamış olmakla birlikte fıkra yalnız bağımsız elmen durumunda olan maliklerin bağımlı elmenlerin de davacı ve davalı olacaklarını gösterecek şekilde genel ve soyut bir ifadeye bağlanmıştır.’:
“III. Komşuluk hukuku
1. Taşınmazın kullanılmasında
Madde 661 - Bir taşınmazı kullananlar ve hele bir sanayi işletmesini işletenler, komşu taşınmazlar zararına aşırı derecede etkili olabilecek davranışlardan sakınmak zorundadırlar.
Özellikle zarar veren taşınmazın yerine ve niteliğine ve bölgesel töreye göre hoş görülebilecek ölçüyü aşan duman, buğu, kurum, toz, ağır koku ve benzeri şeyler yaymak, gürültü ve sarsıntı yapmak yasaktır.”