-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 703 - Yürürlükteki kanunun 631 inci maddesini karşılamaktadır.
Madde İsviçre Medenî Kanununun 654 üncü maddesinde olduğu gibi iki fıkra hâline getirilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur. Arılaştırılmak suretiyle kenar başlığıyla birlikte yeniden kaleme alınmıştır.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 626 - Madde, yürürlükteki kanunun 631. madde-sini karşılamaktadır. Elbirliği mülkiyetinin sona ermesini dü-zenleyen bu maddede sona erme sebepleri arasına paylı mülkiyete geçme imkânı da eklenmiştir. Böyle bir hükme uygulamada ihtiyaç duyulmaktadır.’:
«3. Elbirliği mülkiyetinin sona ermesi
Madde 626 - Elbirliği mülkiyeti, malın temliki veya ortaklığın dağılması ya da paylı mülkiyete geçilmesi ile sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir. Özellikle yürürlükteki metnin birinci cümlesinin ifadesi açıklanmış ve bu cümledeki (iştirakin zevaliyle) kelimeleri yerine (yasa veya sözleşme uyarınca ortak mülkiyeti doğuran ortaklığın kalkması ile veya bu mülkiyete konu olan malın başkasına geçirimi veya yok ol- ması ile) ibaresi konulmuştur. Gerçi (yok olma) sebebi, mülkiyet hakkının sona ermesine dair umumî hükümlerde de mevcut ise de, burada bunun tekrarı yararlı görülmüştür.
2) Biçim değişikliği: Yürürlükte bulunan metinde iki cümleden ibaret olan 631 inci maddenin birinci cümlesi bu ön tasarıdaki maddenin birinci cümlesi, ön tasarının birinci fıkra-sını, ikinci cümlesi de ön tasarının üçüncü fıkrasını teşkil ettiğinden veya araya bir ikinci fıkra eklendiğinden yürürlükte bulunan metinde iki cümlelik bir tek fıkradan ibaret olan bu madde tasarıda üç fıkra haline konulmuştur.
3) Hüküm değişikliği: Medenî Kanunumuzun (iştirak ha- linde mülkiyet) yani (ortak mülkiyet) bahsinde düzenleme-den boş bırakmış olduğu bir nokta, ortak maliklerden birinin ortak malın taksimini isteyip istemiyeceği noktasıdır. Gerçi 630 uncu maddenin yürürlükteki metninde bulunan son fıkrasında (iştirak devam ettiği müddetçe taksim ve şâyi cüz’de tasarruf caiz değildir) denilmekte ise de ortaklığa giren ayrı ayrı malların, ortak maliklerden biri tarafından taksimi istenip istene-miyeceğine ilişkin bir kural yoktur. Buradaki eksiklik 631 inci maddeye eklenen ikinci fıkra ile doldurulmuş, ortak maliklerden biri veya birkaç tarafından, ortak mülkiyetin konusu olan malların paylaştırılması istenirse, bu istemin yerine getirilebilmesi için, ortak mülkiyete sebep teşkil eden ve kanun veya sözleşmeden doğan ortaklığın bozulmasının caiz olup olmadığına bakılması gerekeceği ve eğer ortaklığın kaldırılması için kanunda veya sözleşmede bir sebep yoksa, bu ortaklığa giren malların paylaşılmasının istenemiyeceği böylece açıklanmıştır. Kısacası ortak mülkiyet ile ona esas teşkil eden ve onu meydana getiren kanunî veya akdî sözleşmenin birbirinden ayrılmaz iki unsur olduğu, böyle bir ortaklık bulunmadıkça ortak mülkiyetin de mevcut olamıyacağı, maddeye eklenen ikinci fıkra ile açık olarak belirtilmiştir.
Bu vesile ile şu noktayı da belirtmek gerekir ki, Medenî Kanunumuzun (miras ortaklığına) dair olan 581 inci ve onu izleyen maddeleri, ortak mülkiyetin mirasla ilgili olan en önemli örneğini teşkil etmekte ve sözü edilen maddelerde etraflı olarak düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu nedenle, eğer ortak mülkiyet, mirasla ilgili ise o özel kuralların uygulanması ve özel kural bulunmayan yerde ise buradaki kuralların uygulanması gerekir.’:
«3. Ortak mülkiyetin sona ermesi
Madde 631 - Ortak mülkiyet, yasa veya sözleşme uyarınca bu mülkiyeti doğuran ortaklığın kalkması veya bu mülkiyete konu olan malın mülkiyetinin başkasına geçirilmesi veya ortak malın yok olması ile sona erer.
Ortak mülkiyetin konusu olan malın paylaşımı davası ancak yasa veya sözleşmeden doğan bu ortaklığın kaldırılması caiz olan durumlarda dinlenir.
Ortak mülkiyette paylaşım, bu konuda tersine bir kural bulunmadıkça, paylı mülkiyetin paylaşımına ilişkin kurallar uyarınca yapılır.»