“Madde 850 - Yürürlükteki kanunun 765 inci maddesini karşılamakta ve taşınmaz rehni türlerini sınırlayıcı olarak belirlemektedir.

Yürürlükteki maddenin ikinci cümlesine gerek görülmemiştir. Çünkü mad-dede yer alan ‘ancak’ sözcüğü ikinci cümleyi gerektirmeyecek kadar açıklık sağlamaktadır. Maddede başka hüküm değişikliği yoktur.”

‘Madde 768 - Madde, yürürlükteki kanunun 765. madde-sini karşılamakta ve taşınmaz rehni türlerini sınırlayıcı olarak belirlemektedir.

Yürürlükteki maddenin ikinci cümlesine gerek görülme-miştir. Hüküm değişikliği yoktur.’:

“A. Şartlar

I. Taşınmaz rehninin türleri

Madde 768 - Taşınmaz rehni ancak ipotek, ipotekli borç senedi veya irat senedi şeklinde kurulabilir.”

‘Genel düşünceler:

Taşınmaz rehnini düzenleyen 22 nci bölüm, Medenî Ka-nunumuzun en uzun bölümlerinden biri olup, 765 - 852 nci maddeleri kapsamakta ve böylece taşınmaz rehni, bu bölüme giren dört (ayırım) içinde, 88 maddelik oldukça geniş ve ayrıntılı kurallarla düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu ayırımlardan birincisi (genel kurullar)a ikincisi (ipotek) e, üçüncüsü (ipotekli borç senedi ve gelir senedi)ne, dördüncüsü de (taşınmaz karşılık gösterilerek senet çıkarılması) na özgülenmiştir. Memleketimiz bakımından bu dört bölümden en önemli olanları; birinci ve ikinci bölümlerdir. Üçüncü ve dördüncü bölümlerdeki madde-lerin uygulama alanı pek az, hatta bazılarında hiç yoktur. Bu-nunla birlikte, ileride iktisadî durumun gelişmesi halinde, bu bölümlerdeki kuralların da yavaş yavaş uygulanmasına geçilebilir. Nitekim uzun yıllar uygulanmayan (ipotekli borç senedi) kuralları, son yıllarda uygulanmaya başlamış ve tapu idaresince bu konuda örnekler ve Yönetmelikler hazırlanması zorunluğu doğmuştur. Bu nedenle, Medenî Kanunun yeniden gözden geçi-rilmesi sonunda bu ön tasarı hazırlanırken ipotekli borç senedi, gelir senedi ve taşınmaz karşılığı gösterilerek senet çıkarılması müesseseleri, kanun içerisinde alıkonulmuş bulunmaktadır.

Maddenin metnine gelince:

1) Terim ve ifade: Yürürlükte bulunan metinde 765 inci maddenin kenar başlığında (şartlar) denilmiştir. Bilindiği gibi (şart) terimi Borçlar Hukukuna özgü bir terim olup, bir hukukî işlemin geçerli olup olmamasının, gerçekleşmesine veya gerçekleşmemesine bağlı olduğu, gelecekteki bilinmeyen bir olaydır. Bu maddede böyle bir durum olmayıp, madde taşınmaz rehninin gereklerinden birini koymaktadır. Bu gerek, taşınmaz rehninin hangi kalıplar içinde yapılabileceğine dair olan gerektir. Onun için ikinci kenar başlıkta (türleri) denilmiştir. Yürürlükteki metinde bunun yerine (şekilleri) denilmiş ise de bu, yanlıştır, çünkü şekil, bir hukukî işlemin geçerli olması için onun yapılmasında uyulması gerekli olan (biçim) demektir. Meselâ (yazılı şekil), (resmî şekil) gibi bu maddede böyle bir şekil söz konusu olmayıp taşınmaz rehninin ne türlü yapılabileceği, yani türleri söz konusudur. İkinci kenar başlığın değiştirilmesinin sebebi de, budur. Şunu da belirtmek gerekir ki (A) harfini taşıyan birinci kenar başlık yalnız 765 inci maddeyi değil, kenar başlıklardaki sistematik harf ve rama taksimatından görüleceği üzere, 770 inci maddeye kadar olan bütün maddeleri kapsamaktadır. Çün-kü bütün bu maddeler taşınmaz rehninin gereklerini düzenlemektedir.

Maddenin ifadesi sadeleştirilmiş ve terimler yukarıki mad- delere uygun duruma getirilmiştir.

2) Biçim değişikliği: Bu madde, aslında olduğu gibi bağımsız iki fıkra durumuna getirilmiştir. Çünkü birinci fıkrada taşınmaz rehninin hangi türde yapılabileceği belirtildikten sonra ikinci fıkra bir yasak olmakta ve böylece birinci fıkradaki kura-lın anlam ve sınırını kesin olarak belirlemektedir. Bu bakımdan bunların, yürürlükteki metinde olduğu gibi, iki cümlelik bir tek fıkra içinde değil, ayrı ayrı iki fıkra içerisinde açıklanması zorunluğu vardır.

3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

“A. Gerekleri

I. Taşınmaz rehninin türleri

Madde 765 - Taşınmaz rehni ancak ipotek, ipotekli borç senedi veya gelir senedi olarak kurulabilir.

Taşınmaz rehninin başka türlü kurulması yasaktır.”