“Tasarının 940 ıncı maddesi, zilyetliğin alacaklıya devrine gerek olmadan kurulabilen hayvan rehni yanında, günümüzün gelişen sosyal ve ekonomik koşullarına uygun olarak, kanunen bir sicile tescili zorunlu olan taşınır mallar üzerinde, gerçek veya tüzel kişilerin alacaklarının güvence altına alınması için zilyetlik devredilmeden de, taşınır malın kayıtlı bulunduğu sicile yazılmak suretiyle rehin kurulmasını, rehinli taşınırı satın alan üçüncü kişilerin de taşınır üzerinde bir rehin bulunup bulunmadığını öğrenebilmelerini sağlamak amacıyla ‘Ayrık durumlar’ kenar başlığı ile yeniden düzenlenmiştir.”

 “Madde 940 - Yürürlükteki kanunun 854 üncü maddesini karşılamakta olup, iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir.

Maddeyle teslim koşuluna bağlı olmaksızın icra dairesinde tutulacak özel sicile yazılmak suretiyle hayvanlar üzerinde taşınır rehni kurulması öngörül-müştür. Maliklerinin, rehnedilen hayvandan yararlanmasına olanak sağlanması ve ayrıca hayvanların alacaklı için yaratacağı bakım külfeti dikkate alınarak bu istisnâi taşınır rehnine olanak yaratılmıştır. Kaynak Kanundaki gibi rehnin konu-su olabilecek hayvanların ‘çiftlik hayvanı’ olması unsuruna madde metninde yer verilmemiş ise de, maddeyle sadece belirli kurumlar lehine bu yolla rehin kurulmasına izin verilerek, ‘hayvancılık’ yapan çiftçilere teslim koşulsuz rehin ile kredi temini amaçlandığından, bu madde hükmünün uygulanması İsviçre’dekinden farklılık göstermeyecektir. Yürürlükteki metindeki ‘mahallin hükümeti mülkiyesi’ ifadesi yerine daha açık ve kapsamlı olan ‘yetkili makam’ ifadesi tercih olunmuştur.”

‘Madde 858 - Madde yürürlükteki kanunun 854. maddesi-ni karşılamaktadır. Yürürlükteki metindeki “mahallin hükü-meti mülkiyeti tarafından” deyimi yerine tasarıda daha da kapsamlı olarak “yetkili makamlar” ibaresi ve “itibar müesseseleri” ibaresi yerine de “kuruluşlar” ibaresi konulmuştur.

Ayrıca tasarıda sicili tutacak olan makam da açıkça belirtilmiş ve hükmün uygulanması için gerekli olan tüzüklerin çıkarılması öngörülmüştür.’:

“2. Hayvan rehni

Madde 858 - Yetkili makamlar tarafından izin verilen kuruluşlarla kooperatiflerin alacaklarının teminat altına alınması için, zilyetlik devredilmeden de, icra dairesinde tutulacak özel sicile yazılmak suretiyle hayvanlar üzerinde rehin kurulabilir.

Bu amaçla tutulacak siciller tüzükle belirlenir.”

‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir.

2) Biçim değişikliği, yoktur.

3) Hüküm değişikliği: Medeni Kanunumuzun bu 854 üncü maddesi, hayvanların, teslim edilmeksizin rehnedilebilmesine, yani taşınır mallardan oldukları halde hayvanlar üzerinde bir çeşit ipotek kurulmasına imkhan sağlamak suretiyle, yukarıda 853 üncü maddede taşınır rehni için konulmuş olan (teslim prensibi) ne bir istisna kabul etmiş ve bunu bazı kayıt ve şartlara bağlamıştır: 1) Bu şartlardan birincisi hükümetin müsaadesidir. Bu müsaade, hayvan rehni işleminin ancak ken-dilerine yetki verilen kredi kurumlariyle kooperatif ortakları tarafından yapılabileceğini, öteki gerçek ve tüzel kişilerin bu işlemi yapamayacağını göstermektedir. 2) Genel bir kütüğe kayıt ve icra memurluğuna bildirme: Bu işlemin genel bir kü-tüğe kaydedilmesi ve icra memurluğuna bildirilmesi şartları, kanun koyucunun bu konuda ne kadar titiz olduğunu göstermektedir. Ancak buna dair memleketimizde umumî bir sicil olmadığı gibi, icra memurunun da bu gibi kredi işleriyle uzaktan veya yakından bir alâkası bulunmadığından, iktisadi hayatta hem kredi sağlanması, hem de hayvanlarını kendinde alıkoyarak bunlardan yararlanmaya devam edilmesi bakımından, hayvan sahipleri için çok önemli nitelik taşıyan bu hukukî müessese, ne yazık ki, memleketimizde işlememektedir. İşte bu noktalar gözönüne alınarak, 854 üncü maddeyi işler bir duruma koyabilmek için, (umumî sicil) şeklindeki müphem terim yerine, bugün memleketin her tarafında kurulmuş ve kurulmakta bulunan (ticaret kütüğü)nün konulması yerinde görülmüştür. 3) İlân: Bu ilân şartı maddeye yeniden eklenmiştir. Taşınır ipoteği niteliğinde olan hayvan rehninde alacaklı müessese için çeşitli tehlikeler mevcut olabileceğinden, bu rehnin ilân edilmesi, alacak hakkının tehlikeye düşmemesi ve iyiniyet iddialarının önlenmesi bakımından yerindedir. İlân mahalli gazetelerle, eğer yoksa muhtarlığa yapıştırılacak ilânlarla yapılabilir.

İcra memurluğuna bildirme şartının bu maddeden çıka-rılması düşünülmüş ise de, borcun ödenmemesi halinde icra kavuşturmasının bu makam tarafından yapılacağı gözönüne alınarak, daha başlangıçta hayvan rehnini icra memurluğuna bildirilmesi için 854 üncü maddenin koymuş olduğu bu şartın yerinde olduğu düşünülerek bundan vazgeçilmiştir.

Bugün memleketimizde Et ve Balık Kurumu gibi resmî müesseselerin, halkın et ihtiyacını karşılamaya çalıştıkları dü-şünülürse, bu gibi kurumların hayvan rehni üzerine işlem yaparak hayvancılığı teşvik etmek ve hayvan yetiştirenlere kredi sağlamak suretiyle, gayelerine uygun bir şekilde faaliyette bulunabilecekleri gözönüne alınıp, hayvan rehni üzerine işlem yapabilecek müesseseler arasına, genel bir deyimle (öteki kurumlar) sözünü eklemek uygun bulunmuştur. Böylece, madde bu ön tasarıdaki haliyle, eskisine göre daha açık, daha garantili, daha işler durumdadır.’:

“2. Hayvan rehni

Madde 854 - Hükümet tarafından kendilerine hayvan rehni üzerine işlem yapma yetkisi verilmiş olan kredi kurumları ve kooperatifler ile öteki kurumlar, alacaklarını teminata bağlamak üzere, ticaret kütüğüne kayıt ve ilân ettirmek ve icra memuruna bildirmek suretiyle, hayvanlar üzerinde, elmenliği devralmaksızın rehin kurabilirler.”