MADDE 8– Yürürlükteki Kanunun 8 inci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin “A. Şahsiyet” şeklindeki konu başlığı, bu maddelerde genellikle ehliyet konusu düzenlenmiş olduğundan “A. Genel olarak” şeklinde değiştirilmiştir. Maddenin “I. Medeni haklardan istifade” şeklindeki kenar başlığı ise “I. Hak ehliyeti” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik 1984 tarihli Öntasarıdan aynen alınmıştır. Gerek öğretide gerek yargı kararlarında bu maddenin “hak ehliyeti”, bundan sonraki maddenin ise “fiil ehliyeti” ile ilgili olduğu kabul edildiğinden “medeni haklardan istifade” yerine “hak ehliyeti”, “medeni hakların kullanılması” yerine ise “fiil ehliyeti” deyimleri kullanılmıştır.

Maddenin birinci fıkrasında “Her şahıs..” sözcükleri yerine “Her insan...” sözcükleri kullanılmıştır. Gerek 1971 gerek 1984 tarihli Öntasarılarda da isabetle kullanılan bu sözcükler, maddede düzenlenen bu ehliyetin insanlarla ilgili olduğunu ve temel bir insan hakkı olmasını vurgulaması açısından amaca daha uygun düşmektedir.

Maddenin ikinci fıkrası da 1971 ve 1984 tarihli Öntasarılara uygun olarak yeniden kaleme alınmıştır. Birinci fıkrada olduğu gibi ikinci fıkrada da hak ehliyetinde eşitlik ilkesinin belirlenmesinde “Herkes” sözcüğü yerine “Bütün insanlar..” sözcükleri kullanılmıştır.

‘Madde, yürürlükteki Kanunun 8. maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki metin esas alınmakla beraber aşağıdaki değişikliklere yer verilmiştir:

Başlıklarda “şahıs” yerine “kişi” deyimi, “şahsiyet” yerine “kişilik” deyimi kullanılmıştır.

Maddenin gerçek kişilerin, yani insanların kişiliklerini düzenlediği dikkate alınarak birinci fıkrada “her insan” deyimi kullanılmıştır.

“Medeni haklardan istifade” deyiminin yerine doktrinde yerleşmiş olan “hak ehliyet” deyimi kullanılmıştır.

“Kanun dairesinde” deyimi yerine kaynak İsviçre Medeni Kanununun 11. maddesine uygun olarak ve kavramı daha iyi ifade edecek biçimde “hukuk düzeninin sınırları içinde” deyimi kullanılmıştır.

“Borç” deyimi yerine daha geniş kapsamlı olan “yükümlülük” deyimi kullanılmıştır.’;

“A. Genel olarak kişilik

I. Hak ehliyeti

MADDE 8– Her insanın hak ehliyeti vardır.

Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde, haklara ve yükümlülüklere ehil olmada eşittirler."

‘1) İfade ve terimler: Medeni Kanunumuzun birinci kitabını teşkil eden (Şahıs hukuku) deyimi, Türkçede yerleşmiş olan terim kullanılmak suretiyle (kişiler hukuku) ve birinci bölümün başlığı da, yine yerleşmiş olan deyimle (gerçek kişiler) olarak değiştirilmiştir. Esasen bu kitap şahsın haklarını değil, şahıslarla ilgili hukuk kurallarını düzenlediği için asıl Almanca metnin başlığı da (Personenrecht) yani (kişiler hukuku) başlı-ğını taşımaktadır. Çünkü buradaki (kişiler) kavramı içine yalnız (gerçek kişi) dediğimiz insanlar değil (tüzel kişi) denilen topluluklar da girmektedir. Bu sebeple kitabın başlığına (kişiler hukuku) denilmesinde zaruret vardır.

Sekizinci maddenin ikinci kenar başlığında bugünkü metin (medeni haklardan istifade) deyimini kullanmaktadır. Halbuki maddenin metni haklarda yetenekli olmayı ve bunun prensiplerini düzenlemektedir. Bu sebeple bu başlık esas metnin Almancasında olduğu gibi, doğru olarak (hak yeteneği) şekline konulmuştur.

Maddenin metnindeki (şahıs) kelimeleri (insan) kelimeleriyle değiştirilmiştir. Çünkü bu madde, tüzel kişiler de dahil olduğu halde, bütün şahısları değil, yalnız gerçek kişi olan insanı ele almakta ve onun yeteneklerinden ve eşitliğinden bahsetmektedir.

2) Biçim değişikliği: Bu madde, esas İsviçre metninde olduğu gibi iki ayrı fıkra haline konulmuştur.

3) Hüküm değişikliği: Maddede herhangi bir hüküm değişikliği yoktur’:

“I. Hak yeteneği.

MADDE 8– Her insanın hak yeteneği vardır.

Buna göre bütün insanlar, yasa sınırları içinde, haklara ve borçlara yetenekli olmada eşittirler."