-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 385 - 1984 tarihli Öntasarının 316 ıncı maddesini örnek alan bu hüküm, yürürlükteki kanunun 335 inci maddesini karşılamaktadır. Hüküm de-ğişikliği yoktur.»
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 316 - Madde, yürürlükteki kanunun 335. madde-sini karşılamaktadır. Maddeni başlığı metne uygun hâle geti-rilmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.’:
«2. Özel sona erdirme sebepleri
Madde 316 - İşletme ve temsili üzerine alan ortak, malları gereği gibi işletmediği veya yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde ortakların ortaklığın feshini isteme hakları vardır.
Ortaklardan her biri haklı sebeplere dayanarak, işletme ve temsili üzerine alan ortağın yönetimine katılmayı isteyebilir. Bu hâlde hâkim, ortağın yönetime ve ortaklık mallarından ya-rarlanmaya katılmasına, mirastaki taksim kurallarını gözö-nünde bulundurarak karar verir.
Ortakların elbirliği ile işlettikleri ortaklığa ilişkin kurallar, gelirden pay alma şeklinde kurulan ortaklıkta da uygulanır.»
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uydurulmuş, ifade sadeleştirilmiştir. Özellikle, maddenin İsviçre’-deki Almanca aslına uygun olarak, kenar başlığında değişiklik yapılmıştır. Bugün yürürlükte olan Türkçe metnin kenar baş-lığında (fesih) denildiği halde, yukarıda 330 uncu maddenin gerekçesinde açıklanan sebeplerle, bu başlık (sona erme sebep-leri) olarak değiştirilmiş ve bu sebepler sadece (kazanç payına bağlı mal ortaklığı) na münhasır olduğu için, başlığa ayrıca (özel) kelimesi eklenerek, bu kenar başlık tamamen aslının Almanca metnine ve maddenin özüne ve kapsamına uygun bir duruma getirilmiştir.
2) Biçim değişikliği, yoktur. Madde, bugün yürürlükte bulunan 334 üncü maddede olduğu gibi, iki fıkra halindedir.
3) Hüküm değişikliği: Bugün yürürlükte bulunan metnin ikinci fıkrasında (idareye iştirakin hakimden istenebileceği) yazılıdır. Oysa bu fıkranın asıl maksadı, yargıcın hangi şartlarla bu katılmağa karar verebileceği noktasının saptanması oldu-ğundan bu fıkra, Almanca aslına uygun olarak değiştirilmiştir. Üçüncü fıkrada (bununla beraber) kelimeleriyle başlayan bu-günkü metin, ifade bakımından sakat görüldüğünden açıklanmıştır; zira maksat (bununla beraber) değil (bu kuralların dı-şında) kazanç payına bağlı mal ortaklığının, elbirliğiyle işletilen aile mal ortaklığı hakkındaki kurallara tabi olacağıdır. Yani kazanç payına bağlı mal ortaklığı hem bu kurallara bağlı, hem de elbirliğiyle işletilen aile mal ortaklığı hakkındaki kurallara bağlıdır. Bugünkü metin bunu ifade edememektedir.’:
«2. Sona ermeni özel sebepleri.
Madde 335 - İşletmeyi ve temsili üzerine alan ortak, ortaklık mallarını gereği gibi işletmez veya ortaklarına karşı borçlarını yerine getirmezse, bunların istemi üzerine, ortaklığa son verilebilir.
Önemli sebep varsa mahkeme, bir ortağın istemi üzerine ve mirasın paylaştırılmasına ilişkin kuralları gözönünde bulundurarak, bu ortağın, işletme ve temsili üzerine almış olan ortakla birlikte yönetim yapmasına karar verebilir.
Kazanç payına bağlı mal ortaklığı, yukarıki kurallardan başka, elbirliğiyle işletilen aile mal ortaklığına ilişkin kurallara da bağlıdır.»