KARAR UYUŞMAZLlĞlNIN GİDERİLMESİNE KONU BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CEZA DAİRELERİ KARARLARININ ÖZETLERİ

1. 5941 sayılı Kanun'un "Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı yapma yasağı" başlıklı 5. maddesinde değişiklik yapan ve 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden önce ileri tarihli olarak düzenlenen ve keşide tarihi aynı Kanun'un yürürlük tarihi sonrasına denk gelen çeklerin karşılıksız çıkması halinde eylemin suç teşkil etmeyeceği yönündeki kararlar;

a- Sakarya 2. İcra Ceza Mahkemesi, 08.06.2017 tarih ve 2016/1185 esas ve 2017/557 karar sayılı kararı ile "... dosya kapsamında şikayet konusu çekin, 04.06.2016 tarihinde düzenlendiği, bu şekli ile ileri tarihli keşide edildiği, çekin düzenlendiği tarih itibari ile yasanın 5. maddesinde eylemin suç değil kabahat olduğu, bu nedenle sanığın yasal unsurları oluşmayan müsnet suçtan beraatine..." hükmetmiştir. 

09.08.2016 tarihinden sonraki tarihler olduğu ve kanuni ibraz süresi içerisinde bankalara ibraz edildikleri Kabul edilmiştir. Çözülmesi gereken uyuşmazlığın; 5941 sayılı Kanun’un 5.maddesine gore; 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun'un 63. maddesi ile yapılan değişiklik öncesinde ileri tarihli düzenlenip keşide tarihi olarak 09.08.2016 günü sonrası bir tarih yazılan çekin değişiklik sonrasıda kanuni ibraz süresi içinde ibrazında ”karşılıksızdır" işlemine tabi tutulması eyleminin suç olup olmadığı noktasında toplandığı anlaşılmıştır. 

Karşılıksız çek keşide etmek suçu, neticesi harekete bitişik bir suç olup, failin suç oluşturan eylemi, kural olarak keşide tarihine göre belirlenen kanuni ibraz süresinde çekin karşılığının bankada bulundurulmamasıdır. Dolayısıyla suçun unsurlarının tamamlandığı ve suçun oluştuğu an, kanunda belirtildiği şekliyle banka tarafından "karşılıksızdır" işleminin usulüne uygun olarak yapıldığı andır. Uyuşmazlığa konu çeklerin tamamı üzerinde 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası tarihlerde "karşılıksızdır" işlemi yapılmış olması karşısında; 5237 sayılı TCK'nin 7/1. maddesinin Bölge Adliye Mahkemeleri Ceza Dairelerinin önüne gelen uyuşmazlıklarda uygulanma kabiliyeti bulunmamaktadır. 

Keza Anayasa Mahkemesi de 26.07.2017 tarihli, 2016/191 esas ve 2017/131 karar sayılı kararıyla;

09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun’un 63. maddesi ile değişik 5941 sayılı Çek Kanunu'nun 5. maddesinin 1 numaralı fıkrasının 1. ve 2. cümlelerinin; değişik tarihinden önce piyasada çok sayıda ileri tarihli keşide edilmiş çek bulunduğu, kuralın yürürlüğe girmesi ile birlikte bir geçiş süreci de öngörülmediğinden 09.08.2016 tarihinden önce vadeli olarak keşide edilen çeklerin karşılıksız çıkması durumunda, çek sahiplerinin çek imza ettikleri tarihte suç olmayan eylemlerinden dolayı cezai yaptırım ile karşı karşıya kalacakları belirtilerek kuralların Anayasa'nın 2, 5, 13, 19 ve 38. maddelerine aykırı olduğu gerekçesi ile yapılan başvuru hakkında;

09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle itiraza konu edilen kurallarda karşılıksız çeki keşide eden kişinin değil, kanuni ibraz süresi içinde karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi veya kişilerin cezalandırılmasının öngörüldüğü, çek karşılığını bulundurmakla yükümlü olan kişinin çek hesabının sahibi olduğu, çek hesabı sahibinin tüzel kişi olması halinde bu tüzel kişinin bu konuda görevlendirdiği kişi olduğu, herhangi bir görevlendirme yapılmamışsa tüzel kişinin yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler olduğu, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen kişilerin cezai yaptırıma tabi tutulmasının ise cezaların şahsiliği ilkesine aykırılık teşkil etmediği, karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçunun kanuni ibraz süresi içinde ibraz edildiğinde karşılığının olmadığına dair işlemin yapılması ile tamamlandığı, kuralın yürülüğe girdiği tarihten sonra "karşılıksızdır" işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişilerin cezalandırılmasının öngörüldüğü, dolayısıyla geçmişe yönelik bir cezalandırmanın söz konusu olmadığı gerekçeleri ile bu husustaki Anayasa'ya aykırılık itirazlarını reddetmiştir.

SONUÇ: 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun’un 63. maddesi ile değişik 5941 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre; değişikliğin yürürlük tarihi öncesinde düzenlenip, keşide tarihi olarak 09.08.2016 gunü sonrası bir tarih yazılan çekin kanuni ibraz süresi içinde bankaya ibrazında "karşılıksızdır" işlemine tabi tutulması eyleminin, suç oluşturması gerektiğine, 05.11.2018 tarihinde oy birligiyle karar verildi. 

19.CD. 05.11.2018 T. E: 6510, Tebliğname No: 80611

Ayrıntılı görüntülemek için lütfen tıklayın.