Tasarrufun iptali davaları- Re'sen borcun doğum tarihinin araştırılması- Alacaklının ticari defterlerini sunmaması- Vekalet ücreti-

Borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğması koşulunun, tasarrufun iptali davasına bakan mahkemece res'en araştırılması gerektiği- "Alacağının, süre gelen araç alım-satımından kaynaklandığını, iptali istenen tasarruf tarihinden önce doğduğunu, takibe konun çekin ileri tarihli düzenlendiğini" ileri süren davacı-alacaklının, ticari defterlerini, "yeterli olmadığı" gerekçesiyle ibraz etmemesi halinde, borcun gerçek doğum tarihinin tespiti için, mahkemece, davacı alacaklının "mevcut" ve davalı borçlu şirketin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması (ve davacı ile davalı borçlu arasında başka bir ticari ilişki tespit edilememesi halinde, çekin, davacı ile davalı borçlu arasındaki araç satımından kaynaklandığı kabul edilerek) işin esasına girilmesi gerektiği-Tasarrufun iptali davasının, tasarruf tarihinin borcun doğumundan önce olması nedeniyle reddi halinde, kendisini vekille temsil ettiren davalılar yararına maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği-

"...Dava İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.

Tasarrufun iptali davalarının dinlenebilmesi için borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğması dava ön koşulu olup mahkemece res'en araştırılmalıdır. Dava koşulu gerçekleşmediği takdirde işin esası hakkında hüküm kurulamaz.

HMK’nun 222. maddesi “mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir” hükmüne haizidir.

Somut olayda davacı E...Tic. Ltd. Şti. alacağının dayanağı olan takibe konulan 30.03.2014 keşide tarihli 53.000,00 TL bedelli çekin keşide tarihinin iptali istenen tasarruf tarihlerinden sonra oldukları görülmektedir. Ancak; Uygulamada çeklerin keşide tarihlerinden önce düzenlendiği ve keşide gününde ibraz edildikleri de bir vakıadır.

Davacı vekilinin beyanlarına göre takibe konu çeke dayalı yapılan takibin dayanağının davalı U..Ltd. Şti. ile aralarında 2013 yılından itibaren süre gelen araç alım-satımından kaynaklı olduğunun iddia edilmesine göre davacının ticari defterlerinin dosyaya ibraz edilmesi talep edilmiş, davacı vekilinin beyanına göre davacı alacaklının ticari defterlerinin yeterli olmadığı gerekçesi ile dosyaya ibraz edilmediği bunun yanında davalı borçlunun ticari defterleri ile ilgili herhangi bir araştırma yapılmadığı anlaşılmıştır. Ancak davacı alacaklı ile davalı borçlu şirket arasındaki alacak-borç ilişkisinin başladığı yani borcun gerçek doğum tarihini tespit edebilmek bu koşulun gerçekleşip gerçekleşmediğini saptayabilmek için davacı alacaklının (mevcut) ve davalı borçlu şirketin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak borcun doğum tarihinin belirlenmesi, daha önce doğduğu ispatlandığı takdirde (-ki davacı ile davalı borçlu arasında dava konusu çekin davalı borçlu tarafından davacı alacaklıya verilme sebebinin başka bir ticari ilişkiden kaynaklandığının tespit edilememesi halinde söz konusu çekin davacı ile davalı borçlu arasındaki araç satımından kaynaklandığı kabul edilerek) işin esasına girilerek iptal nedenlerinin oluşup oluşmadığı araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Kabule göre de; dava tasarruf tarihinin borcun doğumundan önce olduğu dolayısı ile dava koşulu gerçekleşmediğinden reddedildiğine göre kendisini vekille temsil ettiren davalılar yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7. maddesine göre maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi de isabetsiz olmuştur...."

17. HD. 18.12.2019 T. 1263/12142

Bu konudaki içtihat örneklerini ilgili madde başlığı (İİK. 277) altında incelemek için bknz: İlgli bağlantı

Bu konudaki içtihat örneklerini arama sonuç sayfasında inclemek için bknz: İlgili bağlantı

“Tasarrufun iptali davalarına” ilişkin hukuki mütalâalar için bknz: İlgili bağlantı

Tüm hukuki mütalâalar için bknz: İgili bağlantı