TMK. mad. 535, 600

Okuma yazma bilmesine rağmen, vasiyetnamede mirasbırakanın okuryazar olmadığının yazılı olması halinde, "vasiyetnamenin geçersiz olduğu" iddia edilebilir mi?

... Mahkemece; mirasbırakanın tüm mal varlığını davacıya vasiyet ettiği, vasiyetnamede okuryazar olmadığının yazıldığı, fakat murisin gerçekte okuryazar olduğunun dosyadaki tanık beyanları ve vekaletnameler kapsamında sabit olduğu, dolayısıyla vasiyetnamenin şekli şartları yönünden ve içerik yönünden yasal şartları taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, belirli mal vasiyetinin yerine getirilmesi istemine ilişkindir (TMK. md 600).

Davaya konu vasiyetname, TMK'nun 535. maddesi uyarınca okuryazar olmayanlara özgü şekilde tanzim edilmiştir. Toplanan deliller ile mahkemenin de kabulünde olduğu gibi vasiyetçinin okuryazar olduğu anlaşılmaktadır. 

"Mirasbırakan tarafından okunmaksızın ve imzalanmaksızın düzenleme" başlıklı TMK'nun 535. maddesi; “Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder.

Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.” hükmünü içermektedir.

Yukarıda açıklanan yasa maddesinin, ancak vasiyetçinin okuyamaması veya imzalayamaması halinde uygulanabileceği düşünülebilirse de, bu görüş doğru değildir. Nitekim, 26.03.1962 günlü ve 23/3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının sonuç bölümünde açıkça ifade edildiği üzere, okuryazar kişiler bile, dileğine göre ve hiç bir sebep bildirmeye veya vasiyetnameye yazdırmaya yer olmaksızın, okuyamayan veya imzalayamayanlar gibi resmi vasiyetname düzenletme yolunu seçebilirler (Yargıtay 2. HD. 24.11.1980 günlü ve 7187 E. 8357 K., 31.03.2000 günlü ve 3290 E 3972 K., Yargıtay 3. HD. 17.12.2012 günlü ve 2012/21939 E. 25917 K. sayılı ilamları da aynı yöndedir).

Bu durumda, mahkemece; mirasbırakanın okuryazar olduğu halde okuryazar olmayanlara özgü şekilde vasiyetname düzenlemiş olmasının, vasiyetnamenin geçerliliği üzerinde hiçbir etkisi olmadığı gözetilerek uyuşmazlığın esasının incelenmesi ve ulaşılacak sonuç uyarınca bir hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....

3. HD. 04.04.2017 T. E: 2016/3597, K: 4536

Tam metnini görüntülemek için aşağıdaki bağlantıyı tıklayın: