Karşılıksız Çek Şikâyetine İlişkin Dilekçede Tüzel Kişiyi Temsile Yetkili Gerçek Kişilerin Belirtilmesi-

Müşteki tarafından icra ceza mahkemesine verilecek olan şikâyet dilekçesinin, şüpheli veya şüphelilerin isimleri ve şikâyet konusu olaya ilişkin bilgileri taşıması gerektiği- Karşılıksız çek şikâyetine ilişkin dilekçede dilekçenin üzerine el yazısı ile tüzel kişiyi temsile yetkili gerçek kişi sanıkların T.C. numaraları yazılmak suretiyle paraflandığından, sanıklar hakkında yargılamaya devam olunması gerektiği- Çekin bankaya ibrazında karşılığının bulunmadığı, bankanın ödemekte yükümlü olduğu 1.290,00-TL'nin ödendiği, sanıkların suça konu çekin ibraz tarihinde karşılığını bankada bulundurulmayarak üzerlerine atılı suçu işledikleri ve sanıkların çek hesabı sahibi tüzel kişi şirket yetkilileri oldukları sabit olduğundan, 5941 s. Çek K. mad. 5/1 uyarınca cezalandırılmaları gerektiği-

"...Şikayet Dilekçesi: Müşteki vekilinin 10/01/2017 tarihli şikayet dilekçesinin incelenmesinde; " sanıklar aleyhine karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı Bursa 18. İcra Müdürlüğünün 2016/12486 esas sayılı takip dosyası ile takibe girişildiğini, müvekkilinin yasal süresi içerisinde söz konusu çek bedelini tahsil amacıyla muhatap bankaya başvurduğunda çekin karşılığının bulunmadığını, keşideciyle uzlaşma sağlanamadığının, bu nedenle karşılıksız çek keşide etmek suçunu işleyen sanıkların cezalandırılmasını talebiyle " şikayette bulunmuştur. 

Sanık M. A. S. İlk Derece Mahkemesinin Talimat Aracılığıyla Alınan Savunmasında ; " Ben üzerime atılı suçlamayı kabul etmiyorum. Şikayete konu çeki ben keşide etmiştim. Ekonomik anlamda problemlerim olduğu için çek bedelini ödeyemedim. Müşteki ile konuşmuştum. Elimizde yeşil zeytin var borca karşılık verelim dedim, benimde alacaklarım var bunları alamadığım için mağdur oldum. Şikayetçiye ekonomik anlamda düzelince ödeme yapacağımı söylendim. Ancak beni şikayet etmişler. Üzerime atılı suçlamaları kabul etmiyorum. Beraatime karar verilsin." şeklinde savunmada bulunduğu görülmüştür. 

Sanık S. S. İlk Derece Mahkemesinin Talimat Aracılığıyla Alınan Savunmasında ; " Ben üzerime atılı suçlamayı kabul etmiyorum. Şikayete konu çeki ben keşide etmiştim. Ekonomik anlamda problemlerim olduğu için çek bedelini ödeyemedim. Müşteki ile konuşmuştum. Ekonomik anlamda düzelince ödeme yapacağımı söylendim. Ancak onlar beni şikayet etmişler. Üzerime atılı suçlamaları kabul etmiyorum. Beraatime karar verilsin. " şeklinde savunmada bulunduğu görülmüştür. 

Müşteki Vekilinin İlk Derece Mahkemesindeki Beyanında; " Şikayetimiz devam etmektedir, sanıkların cezalandırılsın" şeklinde beyanda bulunmuştur. 

İlk Derece Mahkemesinde Alınan 19/07/2017 tarihli Bilirkişi Raporunda; "İncelemeye konu karşılıksız çek şikayeti 6728 sayılı Kanunun 63. Maddesi ile dğeişik 5941 sayılı Çek Kanunun 5. Maddesi gerğince zamanaşımı, ibraz tarihi, yetki ve şikayet hakkı yönüyle tüm yasal unsurları taşımakta olup hükmedilecek adli para cezasına yönelik 6728 sayılı Kanununla değişik 5941 sayılı Kanunun 5. Maddesine göre yapılan hesaplama 10.728,73-TL takdir sayın mahkemenindir " şeklinde rapor tanzim edilmiştir. 

İlk Derece Mahkemesi Delilleri: Müşteki vekilinin şikayet dilekçesi, bilirkişi raporu, sanıkların savunmaları ve beyanlar ile tüm dosya kapsamı.

İlk Derece Mahkemesi Hükmü: Sanıklar A. E. S., M. A. S. ve S. S.'ye İ.İ.K'nın 345 maddesi gereğince davanın borçlu tüzel kişinin temsile yetkili kişi ya da kişiler hakkında ad ve soyadı belirtilmek suretiyle açılması gerekirken gerçek kişi ismi gösterilmeksizin tüzel kişi hakkında davanın reddine karar verildiği görülmüştür. 

Müşteki vekili ; " Gerekçeli mahkeme kararının tarafımıza tebliğinden sonra ayrıntılı itiraz dilekçesi verme hakkımızı saktlı tutarak, Bursa 4. İcra Ceza Mahkemesinin 02/11/2017 tarih 2017/101 E sayılı kararının bozulmasına " şeklinde talepte bulunduğu, 

Dairemizce müşteki vekilinin 24/11/2017 tarihli istinaf dilekçesi ve dosya kapsamı gözetilerek yapılan incelemede, CMK'nın 280/1-e. maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi kararı ve tensip zaptı ile karar verilmiştir.

Sanık S. S. İstinaf Aşamasında Alınna Savunmasında ; " Ben ilk derece talimat mahkemesi aracılığı ile verdiğim savunmalarımı tekrar ediyorum, müşteki firma ile yıllara dayanan alış verişimiz söz konusudur, bugüne kadar da hiç bir ödememizi aksatmadık, son dönemde işlerimiz bozuldu, bu nedenle dava konusu olay yaşandı, kesinlikle suç işleme kastım yoktur, işlerimiz düzeldiğinde borçlarımız ne ise müşteki tarafa ödeyeceğiz, suç kastım olmadığından beraatimi talep ediyorum. " şeklinde savunmasında bulunduğu görülmüştür. 

Sanık A.E. S. İstinaf Aşamasında Alınna Savunmasında ; " Ben ilk derece talimat mahkemesi aracılığı ile verdiğim savunmalarımı tekrar ediyorum, müşteki firma ile yıllara dayanan alış verişimiz söz konusudur, bugüne kadar da hiç bir ödememizi aksatmadık, son dönemde işlerimiz bozuldu, bu nedenle dava konusu olay yaşandı, kesinlikle suç işleme kastım yoktur, işlerimiz düzeldiğinde borçlarımız ne ise müşteki tarafa ödeyeceğiz, suç kastım olmadığından beraatimi talep ediyorum. " şeklinde savunmasında bulunduğu görülmüştür. 

Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı Esas Hakkındaki Mütalaasında; " Emin zeytincilik tarım gıda taşımaclık itl. ihrc. san. ve tic. ltd.'nin ticari ilişkisi ile müştekiye düzelemiş olduğu 28/10/2016 tarihli 9.366,75-TL tutarındaki şirket müşteki vekilince 31/10/2016 tarihinde bankaya ibraz edildiğinde, çek bedelinin hesapta olmadığı, 10 günlük süre içerisinde çek bedelinin bankaya ibraz edildiği, 3 ay dolmadan ilgili şirketin şikayet edildiği, ancak şirket temsillerinin, müdürlerinin isimlerinin yazılmadığı, bu hususun mahkeme aşamasında tamamlattırıldığı, her üç sanığın çek keşide etmekte yetkili olduğu, dolaysıyla çek bedelinin karşılıksız kalmasına sebebiyet verdikleri anlaşıldığından ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak her üç sanığın çek ile ilgili karşılıksızdır işlemine yapılmasına sebebiyet vermek 5941 sayılı Kanunun 5.'inci maddesi uyarınca cezalandırılması söz konusu şirketin kanun gereğince gerekli tedbirin verilmesi kamu adına talep ve mütaala olunur. " şeklinde mütalaada bulunmuştur.

Müşteki vekilinin İstinaf Aşamasında Alınan Beyanında ; " İstinaf dilekçesinde ayrıntılı olarak belirttiğimiz taleplerimizi aynen tekrar ediyoruz, sanıkların ayrı ayrı cezalandırılmalarına karar verilmesini talep ediyoruz " şeklinde beyanda bulunmuştur. 

Müşteki vekili icra mahkemesine vermiş olduğu 10/01/2017 tarihli şikayet dilekçesinde ..... Zeytincilik Tarım Gıda İnş. Taş. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkında karşılıksız keşide etmek suçundan cezalandırılması talebiyle dava açtığı, dilekçenin üzerine el yazısı ile tüzel kişiyi temsile yetkili gerçek kişi sanıklar M. A. S., S. S. ve A. E. S.'nin T.C. numaraları yazılmak suretiyle paraflandığı, mahkemece 2017/101 Esas sayılı tensip zaptıyla sanıklar adına açıklamalı davetiye çıkarıltılmasına veya bulunduğu yer icra ceza mahkemesine talimat yazılmasına karar verildiği, 23/01/2017 tarihli Orhangazi İcra Ceza Mahkemesine yazılan talimat müzekkeresinde sanıkların açık kimlik ve adres bilgileri yazılmak suretiyle talimat yazıldığı, talimat mahkemesince sanıklardan M. A. S. ve S. S.'nin savunmasının alındığı, mahkemece duruşmaya devam edilerek 02/11/2017 tarihli celsede İİK'nın 34.'inci maddesi gereğince davanın borçlu tüzel kişinin temsile yetkili gerçek kişi ya da kişiler hakkında ad ve soyadı belirtilmek suretiyle dava açılması gerekirken gerçek kişi ismi gösterilmeksizin şikayet tarihinde verilmiş olduğu tüzel kişi hakkında açılan davanın reddine karar verildiği görülmüştür. Sanıkların kimlikleri tespit edilip tensip yapılıp davaya devam edildikten sonra davanın reddine karar verilmesinin usule uygun olmadığı zira Y.C.G.K'nın 09/12/2014 tarih ve 2013/11-456 Esas 2014/544 Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere; dava açan belge olması nedeniyle müşteki tarafından icra ceza mahkemesine verilecek olan şikâyet dilekçesinin, şüpheli veya şüphelilerin isimleri ve şikâyet konusu olaya ilişkin bilgileri taşıması gerekli olmakla birlikte, bu dava dilekçesinin CMK’nın 170. maddesinde belirtilen iddianamenin bütün şekil şartlarını içermesi zorunluluğu bulunmamaktadır.2004 Sayılı İcra İflas Kanununda düzenlenen suçlarda dava açan belge olan şikâyet dilekçesinin CMK’nın 170. maddesi uyarınca iddianamenin bütün şekil şartlarını içermesi zorunluluğunun bulunmaması, geniş manasıyla yapılan bu yargılamanın ceza yargılaması olması ve bu nedenle sınırlayıcı hüküm bulunmadığı durumlarda ceza yargılamasının ilgili hükümlerinin uygulanmasının gerekmesi nedeniyle, şikâyet dilekçesinde dilekçenin üzerine el yazısı ile tüzel kişiyi temsile yetkili gerçek kişi sanıklar M. A. S., S. S. ve A. E. S.'nin T.C. numaraları yazılmak suretiyle paraflandığı, sanıklar hakkında yargılamaya devam olunması gerektiği tüm dosya kapsamına göre keşidecisi .... Zeytincilik Tarım Gıda İnş. Taş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. olan Halk Bank Orhangazi Şubesine ait 28/10/2016 keşide tarihli 9.366,75-TL bedelli çekin 31/10/2016 tarihinde bankaya ibrazında karşılığının bulunmadığı, 03/11/2016 tarihinde de bankanın ödemekte yükümlü olduğu 1.290,00-TL'nin ödendiği, sanıkların suça konu çekin ibraz tarihinde karşılığını bankada bulundurulmayarak üzerlerine atılı suçu işledikleri ve sanıkların çek hesabı sahibi tüzel kişi şirket yetkilileri oldukları sabit olduğundan ilk derece mahkemesinin hukuka aykırı kararı kaldırılarak 5941 sayılı Çek Kanunun 5/1. maddesi uyarınca cezalandırılmalarına ve çek hesabı sahibi tüzel kişi .... Zeytincilik Tarım Gıda İnşaat Taşımacılık İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited şirketi ve şirket yetkilileri sanıklar hakkında düzenlenen çekin karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmamaları nedeniyle 5941 sayılı Çek Kanunu 5/1 maddesi gereğince çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmalarına, sanıklar ve tüzel kişi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmaları kararına ilişkin bilgilerin 5941 sayılı Çek Kanunu 5/8 maddesi gereğince UYAP aracılığıyla MERSİS ile Risk Merkezine elektronik ortamda bildirilmesine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki şekilde istinaf hükmü kurulmuştur. 

Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

A-Sanıklar A. E. S., M. A. S. ve S. S. hakkında İlk Derece Mahkemesi Bursa 4. İcra Ceza Mahkemesince 02/11/2017 tarih, 2017/101 Esas, 2017/313 Karar sayılı kararı ile 5941 sayılı Çek Kanuna Muhalefet suçundan verilen davanın reddine ilişkin hükme yönelik CMK.nın 279.maddesinde düzenlenen istinaf başvurusunun reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçilmesi ve Dairemizce davanın yeniden görülmesi kararı üzerine yapılan duruşma ve yargılaması sonucunda hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, CMK.nın 280/2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesinin hükmü KALDIRILARAK; 

1-Sanıklar A. E. S.,M. A. S. VE S. S. 'nin 28/10/2016 keşide tarihli 9341410 nolu 9.366,75 TL bedelili çek yönünden üzerlerine atılı çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek suçunu işledikleri sabit olduğundan eylemlerine uyan 5941 sayılı Çek Kanunu 5/1 maddesi gereğince suçun işleniş şekli,suç konusunun önem ve değeri ile fiilin özellikleri dikkate alınarak takdiren ve teşdiden ayrı ayrı 94 GÜN ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMALARINA,

2-Oluşa ve takdire göre sanıklara verilen cezada yasal şartları oluşmadığından ve bulunmadığından başkaca kanunen ve takdiren indirim ve artırım sebebinin uygulanmasına yer olmadığına,

3-Sanıklara verilen gün adli para cezasının,sanıkların ekonomik ve diğer şahsi halleri dikkate alınarak TCK.nın 52/2. maddesi gereğince günlüğü takdiren 100 TL den adli para cezasına çevrilerek ayrı ayrı sanıkların 9.400,00 TL ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILMALARINA,

4-Sanıklara verilen adli para cezasının, miktarı ile sanıkların ekonomik ve şahsi halleri dikkate alınarak TCK.nın 52/4 maddesi gereğince hükmün kesinleşme tarihinden itibaren takdiren 1'er ay aralıklarla 12 eşit taksitte sanıklardan tahsiline, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının sanıklardan tahsil edileceğinin ve 5941 sayılı Çek Kanunu 5/11 maddesi uyarınca ödenmeyen adli para cezasının 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı hakkında Kanunun 106/3 maddesinde yer olan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrileceğinin sanıklara ihtarına,

5-Çek hesabı sahibi tüzel kişi şirket yetkilileri sanıkların düzenlenen çekin karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmamaları nedeniyle ayrıca 5941 sayılı Çek Kanunu 5/1 maddesi gereğince ayrı ayrı ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMAKTAN YASAKLANMALARINA,

6-Çek hesabı sahibi tüzel kişi .... Zeytincilik Tarım Gıda İnşaat Taşımacılık İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited şirketinin düzenlenen çekin karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmaması nedeniyle 5941 sayılı Çek Kanunu 5/1 maddesi gereğince ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMAKTAN YASAKLANMASINA,

7-Sanıklar ve tüzel kişi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmaları kararına ilişkin bilgilerin 5941 sayılı Çek Kanunu 5/8 maddesi gereğince UYAP aracılığıyla MERSİS ile Risk Merkezine elektronik ortamda bildirilmesine,

8-Sanıklar ve tüzel kişi hakkında 5941 sayılı Çek Kanunu 5/1 maddesi delaletiyle 2004 sayılı İİK.nın 352/2 ve 354/1 maddeleri ile 5941 sayılı Çek Kanunu 6/1-2 maddesi gereğince şikayetten vazgeçme ve karşılıksız kalan çek bedelinin yasal faizi ile birlikte tamamen ödenmesi hallerinde dava ile cezanın düşmesine karar verileceğinin ve mahkumiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra hükmün bütün sonuçları ile ortadan kaldırılacağının ayrı ayrı ihtarına,

8-Sanıklar ve tüzel kişi hakkında 5941 sayılı Çek Kanunu 5/10 maddesi gereğince ön ödeme,uzlaşma ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümlerin kanunen ayrı ayrı uygulanmasına yer olmadığına,

9-Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilen tüzel kişi ve sanıklara 5941 sayılı Çek Kanunu 5/6-7 maddesi gereğince elinde bulunan bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle ve kararın kendilerine tebliğinden itibaren on gün içinde,düzenlemiş bulundukları ve henüz karşılığı tahsil edilmemiş olan çekleri,düzenleme tarihlerini,miktarlarını ve varsa lehtarlarını da göstermek suretiyle,muhatap bankaya liste halinde vermekle yükümlü olduklarının ayrı ayrı ihtarına,

10-Müşteki davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden ilk derece mahkemesi için geçerli hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T si 14.maddesi gereğince lehine 600 TL maktu vekalet ücreti takdiri ile bu ücretin sanıklardan eşit miktarda olmak üzere tahsili ile müştekiye verilmesine,

11-Müşteki istinaf yargılamasında kendisini vekil ile temsil ettirdiğinde Dairemiz için geçerli hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T si 14.maddesi gereğince lehine 1.090 TL maktu vekalet ücreti takdiri ile bu ücretin sanıklardan eşit miktarda olmak üzere tahsili ile müştekiye verilmesine,

12-Bu yargılama nedeni ile müşteki tarafından karşılanan ve sanıkların ilk derece mahkemesinde sarfına neden oldukları, dosyanın istinafa gelme aşamasında yapılan yargılama giderleride dahil olmak üzere 9 adet tebligat gideri 105,00-TL, bilirkişi ücreti 150,00, posta gideri 11-TL yargılama giderinin CMK.nın 324 ile 325 ve 326/2 maddeleri gereğince sanıklardan eşit miktar olan 88,66-TL şer olarak ayrı ayrı tahsili ile müştekiye verilmesine, 

13-İstinaf kanun yoluna başvuru nedeni ile CMK.nın 330 maddesi kapsamında Devlet Hazinesi üzerinden karşılanan ve sanıkların istinaf yargılamasında birlikte sarfına neden oldukları 5 adet tebligat gideri 70-TL ortak yargılama giderinin CMK.nın 325 ve 326/2 ile 330 maddeleri gereğince sanıklardan eşit miktar olan 23,33-TL şer olarak ayrı ayrı tahsili ile Devlet Hazinesine irat kaydına,bu husus da ilk derece mahkemesince dosya dönüş masrafı da eklenerek harç tahsil müzekkeresi düzenlenmesine,

Dair;Sanıklar S. S. M. E. S., Sanıklar ve tüzel kişi müdafi ile müşteki vekilinin yüzüne karşı, sanıklardan M. A. S.'nin yokluğunda, Cumhuriyet savcısı A. U. (.....)'ın huzurunda ve mütalaaya uygun olarak CMK'nın 286. maddesi gereğince kesin olmak üzere, 19/02/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi......"

Bursa BAM. 5. CD. 19.02.2018 T. E:2017/424 K:398

İİK. mad. 349 (İcra ceza suçlarında)/Muhakeme Usulü- içtihat sayfası için  tıklayın.